Deelnemers hebben gesproken


Sneller dan ooit is er gereageerd op ons verzoek de evaluatie van de VOGIN-IP-lezing in te vullen. In iets meer dan een week waren al meer dan 90 reacties binnengekomen. En kennelijk was iedereen ook zeer geïnspireerd, want op de open vragen hadden we nooit eerder zo veel en zulke uitgebreide reacties binnengekregen. Dat had als resultaat dat er uiteindelijk een rapport van 24 bladzijden ligt; een heleboel huiswerk voor het VOGIN-IP-team dat zorgvuldig moet analyseren wat volgend jaar beter kan en moet. Automatisch door het Google formulier gegenereerde grafische weergaven, zoals de rondjes hierboven, vormen nog maar een heel klein deel van die 24 bladzijden.

In de rondjes hierboven zie je antwoorden op drie van onze vragen. De derde vraag hadden we dit jaar toegevoegd, omdat we merkten dat lang niet alle deelnemers hun deelnamecertificaat meenemen. De uitkomst daarvan maakt in elk geval dat we ons nader zullen beraden of we nog met die certificaten door moeten gaan.

De cijfers die jullie voor de catering gaven – met een gemiddelde ruim boven de 8 – stemmen ons in eerste instantie redelijk tevreden. Maar als we naar de open opmerkingen bij deze vraag kijken, zien we ook wel heel uiteenlopende en soms tegengestelde meningen. Een kleine selectie:

Prima koffie en theevoorziening, goede lunch en borrel na afloop.
Thee en koffie was niet voldoende.
Ruim voldoende keuze en goede kwaliteit.
In koffiepauze waren de koeken op. Koffie was heel erg slap.
Was prima in orde.
Ook de muffin bij de thee was op toen ik arriveerde.
Was heerlijk en zag er mooi uit.
Alles was op toen we naar boven kwamen.
De lunch was overigens (zoals ieder jaar) uitstekend.
Was het in voorgaande jaren beter?
Heel goed en gevarieerd.
 

Heel uiteenlopend zijn ook de meningen over de ruimte in de OBA waar we het congres organiseren. Sommigen zijn louter positief, anderen ventileren bezwaren tegen de beperkte (en gehorige) ruimte buiten de theaterzaal. Jammer genoeg hebben we op dat laatste natuurlijk geen invloed, tenzij we uitwijken naar een andere zaalruimte, waar dan op andere punten misschien weer allerlei bezwaren aan kleven.

Interessanter zijn natuurlijk de oordelen die jullie over lezingen en workshops gaven. Ook dit jaar vergelijken we weer wat cijfers met die van voorgaande jaren.

De keynote van Elisabeth Bik scoorde met een gemiddelde van 8,57 maar 0,1 lager dan de hoogste ooit (de keynote van Frédérik Ruys over datavisualisatie in 2019). En het gemiddelde van beide keynotes werd ook alleen maar overtroffen door de gemiddelden van 2019 en 2017.
Het gemiddelde van de overige lezingen werd niet door andere jaren overtroffen; met 7,9 was het vrijwel gelijk aan de gemiddelden van de afgelopen twee jaar.
Het hoogst scoorde dit jaar de lezing van Miet Claes; alleen vorig jaar was er een lezing die nog wat hoger scoorde. Dat was toen overigens ook al van een Belgische spreker – Brecht Castel!

Tot slot natuurlijk ook nog iets over de workshops. Met een gemiddeld cijfer van 9,1 sprong de workshop over geolocatie van Bellingcat-docent Annique Mossou er dit jaar duidelijk uit. De enige keer dat een workshop al eens hoger gewaardeerd werd – vorig jaar – telt niet serieus mee, want dat cijfer was gebaseerd op de respons van maar twee (!) deelnemers, terwijl het cijfer van Annique een gemiddelde van twaalf respondenten was. Het is wel aardig om dit summiere overzicht nog even te besluiten met een paar van de (louter enthousiaste) opmerkingen die deelnemers over deze workshop maakten.

Geweldige docent, leuke en leerzame oefeningen.
Goed ingeperkt op één onderwerp (geolocatie) zodat dit goed uitgewerkt kon worden.
Leuke praktijkvoorbeelden om uit te proberen. De tijd vloog voorbij.
Zou dit wel als een langere workshop willen volgen
Top presentatie, lekker interactief, veel geleerd!!
Inspirerend om iemand van Bellingcat ‘in het echt’ te mogen meemaken
 

Hopelijk inspireren deze uitspraken nieuwe deelnemers om volgend jaar ook een workshop te komen volgen. Want bij de andere workshop waren nog wel meer toppers, waarvan er vijf maar net onder de 9 scoorden.

16 maart


Afgelopen donderdag waren bijna 250 vakgenoten aanwezig bij een – in onze ogen succesvolle – 11de editie van de VOGIN-IP-lezing. Daarmee waren we weer vrijwel terug op de pre-corona aantallen van vroeger. Zoals je hierboven kunt zien, was de zaal vlak voor de plenaire opening dan ook al aardig vol gelopen.

Als organisatoren waren we zelf weer aangenaam verrast door de kwaliteit van veel lezingen. Maar over de kwaliteit van het gebodene – zowel lezingen als workshops – mogen we natuurlijk pas objectief iets zeggen als voldoende deelnemers ons evaluatieformulier hebben ingevuld. Afgaand op de reacties van bezoekers die we donderdag in de wandelgangen spraken, mogen we nu toch al voorzichtig de gemeen­plaats uitspreken dat “de thuisblijvers echt wat gemist hebben”. Het organiserend en uitvoerend team op de foto hieronder, ziet er aan het eind van de dag dan ook tevreden uit.

De enige echte tegenvaller was dat onze intussen vaste factchecking workshopdocent Alexander Pleijter woensdag plotseling ziek geworden was. Op deze wel heel korte termijn hadden gezamenlijke pogingen om nog een invaller voor deze volgeboekte workshop te vinden helaas geen succes meer. We hebben de bijna 40 gedupeerde deelnemers vervolgens wel zo goed mogelijk bij andere programmaonderdelen ondergebracht. Niettemin onze (en Alexander’s) excuses voor deze tegenvaller.

De presentaties van de sprekers staan intussen al op deze website. Ook hebben we de donderdag verstuurde tweets al verzameld. Vooral twee van onze buitenlandse sprekers – Elisabeth Bik en Katariina Kari – zijn daar heel actief in geweest. Een overzicht van wat we allemaal al hebben met betrekking tot 16 maart en van wat er nog komt, verzamelen we op een terugblikpagina. Daar staan nu ook al een paar van Twitter geplukte foto’s. Maar het wachten is natuurlijk op de officiële congresfoto’s die we zo spoedig mogelijk proberen te publiceren.
[Note: de foto’s zijn intussen 28-03-2023 gepubliceerd]
 

Terug- en vooruitblik

Met de opnamen die vorig jaar bij ons congres gemaakt zijn, hebben we bovenstaande korte promotie-video gemaakt, bedoeld om mensen te verleiden zich (weer) aan te melden voor het evenement van dit jaar. Of het nu gaat om vaste bezoekers of om nieuwe belangstellenden die we de sfeer willen laten proeven.
Deze video maakte ook prominent deel uit van de nieuwsbrief die we deze week verspreid hebben. Daarin uiteraard vooral ook een vooruitblik op enkele geselecteerde onderdelen uit het komende programma.
Met aandacht voor beide keynotes, voor nog een paar meer lezingen en vast voor één van de vele workshops. Heb je die nieuwsbrief niet ontvangen, lees en bekijk hem dan [hier] nog even.

En hier nog even de aanbeveling om je tijdig aan te melden, want:

  • bij workshops is maar beperkt ruimte (vol=vol) en sommige worden maar 1x gegeven (alleen ‘s ochtends of alleen ‘s middags),
  • bij aanmelden voor 1 februari geniet je van vroege vogel voordeel.

aanmelden

11 mei


Gisteren waren 175 deelnemers getuige van een succesvolle 10de aflevering van de VOGIN-IP-lezing. Dat waren al weer wat meer bezoekers dan bij het vorige evenement, vorig jaar oktober. Maar aan de pre-corona aantallen kwamen we daarmee toch nog niet.

Als organisatoren waren we dit keer zelf ook weer aangenaam verrast door de kwaliteit van veel van de lezingen. Het organiserend en uitvoerend team op de foto hierboven, ziet er aan het eind van de dag dan ook tevreden uit. Maar ook als we op de reacties van de bezoekers afgaan, hebben de thuisblijvers echt weer wat gemist.

De presentaties van bijna alle sprekers en van een paar van de workshops staan intussen al op deze website. Meer zal binnenkort nog volgen. Ook hebben we de gisteren verstuurde tweets al verzameld. En verder staan op die terugblikpagina al een paar foto’s. Maar het wachten is natuurlijk op de officiële congresfoto’s die we zo spoedig mogelijk zullen proberen te publiceren.

De 10de VOGIN-IP-lezing – een terugblik op de vorige negen (4)

Deel 4: Covid-19 gooide roet in het eten 2020-2021


2020 leek een jaar als vele voorgaande te worden. Het programma was op tijd klaar en zag er prima uit. Een week voor de geplande datum van 19 maart waren ook al 250 deelnemers geregistreerd. Maar we weten intussen allemaal dat net op dat moment de eerste strenge regels vanwege de Covid-19 pandemie werden afgekondigd en dat dus ook dit evenement moest worden afgeblazen. Dat kwam natuurlijk al niet meer echt onverwacht, want we verkeerden al enige tijd in onzekerheid. Zo hadden twee sprekers die uit het buitenland moesten komen, al wat eerder afgezegd. Maar daarvoor hadden we heel optimistisch zelfs nog vervangers gevonden.
Toen duidelijk was dat er geen sprake zou zijn van een kortdurend uitstel, werd besloten een aantal van de geplande lezingen en workshops, gespreid over het jaar, online via Zoom aan te bieden. Verder werden enkele van de resterende sprekers en veel van de workshops alsnog voor het programma van 2021 geboekt.

Deelnemers die al betaald hadden kregen de keuze dat geld gecrediteerd te krijgen of het te laten staan voor deelname in 2021. Dat resulteerde ongeveer in een 50/50 verdeling. Van degenen die geen geld teruggevraagd hadden, hebben uiteindelijk ruim 40 mensen het congres in 2021 toch niet bezocht. Voor de online activiteiten (zowel lezingen als workshops) werd uit coulance tegenover de vele vaste bezoekers geen inschrijfgeld gevraagd.

Klik op image om DWDD-video fragment te starten

Hoogtepunt van het Zoom-programma was de keynote door Christiaan Triebert “Visual Investigations en The Cockpit Tapes”. In november 2019 hadden we al volop reclame gemaakt voor de oorspronkelijk voor 19 maart geplande lezing, nadat Christiaan een deel van zijn verhaal ook al in DWDD had mogen vertellen. Uiteindelijk kwam die keynote er alsnog op 26 mei via Zoom. Helaas was toen het aantal kijkers – 96 – veel minder dan de 250 die live in maart aanwezig hadden zullen zijn.
Christiaan was intussen werkzaam voor het Visual Investigations Team van de New York Times. Zijn lezing ging onder meer over de analyses van de “cockpit tapes” – de opnames van gesprekken tussen Russische straaljagerpiloten in hun cockpit en het centrale commandocentrum, tijdens bombardementsvluchten waarbij Syrische ziekenhuizen werden bestookt.

Christiaan was al ruim voor het congres vanuit New York in Nederland aangekomen – dus voordat de toegang tot de meeste landen dichtging. Door ons toedoen heeft hij daardoor zijn werk voor de NYT vele maanden vanuit het huis van zijn ouders in Friesland moeten doen. In het korte interview dat aan zijn lezing voorafging, kwam ook dat onder meer ter sprake. Hoe hij in Friesland de tijd doorbracht kwam uitgebreider aan de orde in het mooie gesprek op NPO Radio-1 dat hij 2 juni had met Pieter van der Wielen in het nachtprogramma “Nooit meer Slapen”. Nu hij toch in Nederland was, trad hij ook op in de talkshow Op1.

Van de andere drie online lezingen zijn ook videoregistraties beschikbaar. Op 11 juni was Andreas Blumauer aan de beurt, met 44 deelnemers voor “Deep Text Analytics based on Knowledge Graphs”. Op 25 september sprak Laura Hollink voor 35 kijkers over “How to make knowledge graphs work for humans?“. En op 8 oktober gaf Bianca Kramer de laatste lezing voor 54 kijkers over “Metadata – bouwstenen van open wetenschap“.
Van de workshops zijn, in verband met de privacy van de deelnemers geen videoregistraties bewaard. In het voorjaar verzorgde Joyce van Aalten op 18 en 28 mei een workshop “Maak je eigen Infographic” met 19 en 25 deelnemers. Op 3 juni gaven Jeroen Bosman en Bianca Kramer een workshop met de lange titel “Verkennen van de research frontier: hoe vind en beoordeel je posters, presentaties, preprints en proposals?” met 28 deelnemers.
In het najaarsprogramma was 22 september Marlies Segers van LexisNexis aan de beurt met “De strijd om de lijsttrekkers in aanloop naar de verkiezingen van 2021”. Op 30 september en 14 oktober tenslotte Arno Reuser met “Smart Queries for Smart Searching: online course in the best Boolean search techniques” met respectievelijk 20 en 22 deelnemers. Voor deze workshops waren de aantallen deelnemers hoger dan bij de live-sessies gebruikelijk (en mogelijk) was.
 .

 .
Tijdens deze Covid-periode werden we nog opgeschrikt door het trieste bericht dat Hugo Benne, als tweede VOGIN-IP docent in betrekkelijk korte tijd, uit het leven gestapt was.
 .
.
.

Naschrift:
Begin dit jaar werd het organiserende team aangevuld met Will Roestenburg.
Aan het eind van het jaar nam het team afscheid van Joyce van Aalten, Arno Reuser en teamlid van het eerste uur Peter Evers.
Hoewel formeel geen lid van het team, heeft Ronald de Nijs in zijn tijd als eindredacteur van IP, van de eerste editie tot begin 2020, steeds gezorgd voor waardevol advies, assistentie en (via het blad) publiciteit.

 


 


In 2021 was het nog altijd geen business as usual. Ondanks de goede voortgang met de vaccinaties, bleven aanvankelijk beperkingen en lockdowns van kracht. Van een VOGIN-IP-lezing in de gebruikelijke periode in maart kon dus zeker nog geen sprake zijn. Van de twee bij de OBA gereserveerde data na de zomer hebben we na lang wikken uiteindelijk de laatste, in eind oktober, gekozen. Dat bleek (toevallig) een gouden greep, want dat was net nadat beperkingen van zaalbezettingen waren komen te vervallen en net voordat weer nieuwe beperkingen ingingen. Bij de ingang van de OBA moesten deelnemers nog wel hun Corona QR-code laten zien, die daar ter controle gescand werd.
Ondanks een flink aantal deelnemers dat het jaar tevoren al betaald had, bleef de verdere inschrijving beperkt, doordat er kennelijk wel wat Corona-angst heerste. We kwamen uiteindelijk uit op 155 bezoekers. Daarmee leden we, gecombineerd over de twee jaren 2020-2021, toch nog net geen verlies.
Een paar sprekers hadden we nog staan uit het afgelaste programma, maar die moesten nog wel opnieuw bevestigen. Daardoor konden we wel in mei al melden dat de eerste spreker had toegezegd. Maar er was meer nodig en voor de keynote lezingen moesten sowieso nieuwe sprekers gevonden worden, omdat we de oorspronkelijke al online hadden opgebruikt. Het VOGIN-IP-team vergaderde daarvoor nog altijd via Zoom.
Ondanks de korte voorbereidingstijd die na de zomervakantie nog resteerde, lukte het prima om het programma vol te krijgen.
Eerste keynote was van Zeno Geradts van het Nederlands Forensisch Instituut, met een lezing over het herkennen van deep-fake beeldmateriaal. Hoewel dat onderwerp wel al leefde in onze doelgroep werd het extra actueel nadat ook Arjen Lubach (op zondag) een item aan deep fakes gewijd had.
De tweede keynote lezing werd verzorgd door Antal van den Bosch en was gewijd aan de nieuw ontwikkelde zogenaamde taalmodellen die op basis van onvoorstelbaar omvangrijke tekstcorpora en door toepassing van kunstmatige intelligentie op slimme manieren tekst kunnen genereren. Antal opende zijn lezing met een portret van Alan Turing, die aan de basis van AI gestaan had. Vervolgens plaatste hij wel enige kritische kanttekeningen bij de claims van de moderne taalmodellen zoals BERT en GPT-3. Overigens meldde NRC een dezer dagen dat satirisch nieuwsplatform “De Speld” in première ging met een theatershow die ze mede hadden laten schrijven door het GPT-3 algoritme.
Als voorbereiding op de VOGIN-IP-lezing publiceerde IP nog een soort dubbelinterview met de beide keynote sprekers
Nog even terug naar de zojuist genoemde “eerste” toezegging. Die was van Jelle van Haaster, die een positie als militair combineert met eentje als wetenschapper. Zijn gepassioneerde verhaal ging heel open in op het belang van digitale informatie voor het leger, waar “cyber” nu een geaccepteerde vierde pijler vormt naast land-, lucht- en zeemacht.
Andere sprekers waren Ilse Jonker over de wijze waarop de cultuur binnen organisaties de vindbaarheid van hun informatie beïnvloedt en Constant Hijzen over archiefonderzoek dat hij gedaan had naar inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Bij deze lezing leken we even terug in corona-tijden, want om medische redenen moest Constant zijn lezing vanaf huis geven, zodat de deelnemers in de zaal toch weer naar een – wel heel groot – Zoom-scherm zaten te kijken. Onverwachte onvolkomenheid was dat Constant door een technisch manco bij de OBA niet kon horen wat vanuit de zaal gezegd en gevraagd werd.
Verder kwamen Lizzy Jongma (Netwerk Oorlogsbronnen), Edgar Meij (Bloomberg) en Jerry Vermanen (Pointer) nog aan het woord. Jerry, ook auteur van het “Handboek Internetresearch & datajournalistiek” kreeg in de evaluatie de hoogste beoordeling van alle sprekers.

We hadden dit jaar iets minder workshops dan andere jaren. Achteraf niet zo erg nu er ook minder deelnemers waren. Daar was overigens wel weer een aantal helemaal nieuwe workshops bij. Egon Willighagen leerde je werken met Scholia en WikiCite, tools die op Wikidata gebaseerd zijn en waarvoor we vorig jaar – met vooruitziende blik – al publiciteit gemaakt hadden met het Covid-19 virus als voorbeeld.

NeesJan van Eck gaf een introductie op gebruik van VOSviewer, een open source visualisatie-tool voor wetenschappelijke netwerken. Erik Elgersma – in 2015 al present met een lezing – baseerde nu een workshop op zijn eigen ervaringen met het opzetten van een zelfstandige informatiedienst.
Met Frank Huysmans kon je data-analyses leren maken met een paar open source software pakketten. Joyce van Aalten bracht haar workshop over het maken van Infographics, die vorige jaar via Zoom in première was gegaan, nu voor het eerst live.

Klassiekers waren dit jaar alleen de workshops van Guus van den Brekel & Robin Ottjes, die van Ewoud Sanders (Slimmer zoeken in Delpher was na een paar jaar weer terug) en Alexander Pleijter (Factchecking). In de blogpost die we daaraan wijdden, bleek de factcheck-spreker voor 2022 – Brecht Castel – overigens ook al genoemd te worden.

Dat de lezing van Constant Hijzen via Zoom plaatsvond, illustreerde nog weer eens de beroemde uitspraak “elk nadeel hep ze voordeel”. In verband met de Zoom-sessie was bij het begin van de dag de videoregistratie in de theaterzaal namelijk meteen al aangezet (en niet meer uitgezet). Daardoor werden we enkele dagen na het congres verrast met een bericht van SURF dat we vanaf hun server een videoopname met alle lezingen voor eigen gebruik konden downloaden. Er was maar één spreker die, in verband met zijn werkgever, uiteindelijk geen toestemming kon geven zijn lezing publiek beschikbaar te stellen. De andere zeven zijn – met deeplinks naar de afzonderlijke beginpunten – nog op YouTube terug te kijken. Een unicum in onze historie.

Na de evaluatie van deze editie van de VOGIN-IP-lezing, hebben we de resultaten van de evaluaties van alle negen jaargangen eens bij elkaar geharkt en de cijfers die deelnemers hadden gegeven aan lezingen en workshops in een tabelletje naast elkaar gezet. Alleen van het eerste jaar – 2013 – bleken die cijfers er niet te zijn. Dat overzicht stemde ons wel tevreden want er zijn weinig negatieve uitschieters en het laatste jaar kreeg bijna overal – de keynotes uitgezonderd – betere cijfers dan enig van de voorgaande jaren.

Nu we toch terugkijken, mag ook nog wel gememoreerd worden dat in negen jaar een indrukwekkende hoeveelheid interessante presentaties is verzameld, op slideshare of andere platforms, waarvan het overgrote deel nog altijd via onze archiefpagina toegankelijk is.
 

En intussen zijn we op weg naar de 10de editie:


 
 
Dit was het vierde en laatste deel uit een serie. Eerder verschenen:
Deel 1: De eerste twee jaar / 2013–2014
Deel 2: Naar de OBA – de grote groei / 2015-2017
Deel 3: Stabilisatie en succes / 2018-2019

De 10de VOGIN-IP-lezing – een terugblik op de vorige negen (3)

Deel 3: Stabilisatie en succes 2018-2019

 

Vorig jaar bleken we toch wat al te angstig te zijn geweest over het aantal deelnemers, zodat we in 2018 de teller gewoon tot 250 hebben laten doorlopen.
Eerste keynote spreker was Joseph Busch over automatische “Content tagging”, een thema dat ook nog een keer terug kwam in een lezing van Suzan Verberne.
 
 
De presentatie van Busch leverde ook een mooie lijst van demosites waarop je dit soort diensten kunt uitproberen. Die vormde meteen een handig uitgangspunt voor de workshop die Eric Sieverts het volgende jaar zou geven. Overigens was er dit jaar ook al een workshop vanJoseph Busch zelf.
De tweede keynote werd verzorgd door Ruben Verborgh uit Gent. Zijn hoofdthema was het toen zeer gehypte “Blockchain”, maar zijn lezing ging vooral in de richting van methoden om internetgebruikers zelf hun persoonlijk gegenereerde gegevens te laten beheren, in plaats van die gegevens aan big tech cadeau te doen. En daarvoor zou blockchain inderdaad een te gebruiken techniek kunnen zijn. Tim Berners Lee had met zijn Solid-project dat idee intussen ook opgepakt. En daarvoor had hij ook samenwerking met Ruben Verborgh gezocht. Aan deze aanpak hangt nu ook wel de term “decentralized web”.

Een andere lezing was van David Graus die het over gepersonaliseerde aanbevelingssystemen had, waarbij hij ook inging op de spanning die bestaat tussen personalisatie en privacy. Overigens lag hier natuurlijk ook wel een link met het vorige onderwerp.
Verder waren er ook twee echte politieagenten die zowel in een lezing als in een workshop lieten zien hoe de politie ook gebruik maakt van informatie uit open bronnen. Hoe echte politiemensen echt onderzoek doen in sociale media, real-time, om boeven te vangen en strafbare feiten te vinden.
En ook Arno Reuser was weer eens van de partij voor het geven van een lezing met de wat raadselachtige titel “Gaat u maar rustig slapen, er is niets aan de hand”. Het bleek een fraaie mix van wat informatieprofessionals aan moeten met onder meer cybercrime, ransomware en fake informatie.
Verder kwam in ons programma voor het eerst ook Wikidata aan de orde in een presentatie van Maarten Dammers.

Andere primeurs zaten bij de workshops. Alexander Pleijter gaf voor het eerst zijn workshop “Zo wordt je factchecker”, die daarna een vast programmaonderdeel zou blijven. Dat gold ook voor de workshop van Guus van den Brekel die handvatten gaf om aan de full-tekst (of PDF) van wetenschappelijke publicaties te komen, ook als ze achter betaalmuren zitten (waarbij SciHub natuurlijk de olifant in de kamer is ….).
 
Nieuw waren verder Kennisvisualisatie door Joyce van Aalten, Tekst en Data mining door Hugo Benne, Semantisch web en tripels door Martijn van der Kaaij, Blockchain door Bianca Kramer en Jeroen Bosman en Slim gebruik van een “portable browser” door Arno Reuser.

En dan was Christiaan Triebert natuurlijk nog terug om nu een workshop van 2 uur te geven, met de mooie titel “Digital Forensics”, over de Bellingcat-technieken voor geolocatie en andere OSINT-taken.
Alles bij elkaar waren er 10 verschillende workshops in 16 sessies die door het grote totale aantal bezoekers toch allemaal goed bezocht waren.

Verder liep bij deze editie nog een filmteam rond, dat een zevental filmclips geproduceerd heeft, met interviews met sprekers, docenten en bezoekers.

Fact checking : uitspraken en interviews rond het thema fact checking en fake-nieuws
(4:36 minuten met o.a. Christiaan Triebert en Alexander Pleijter)
[Eén van de zeven filmclips]

Naschrift:
Dit jaar werd het organiserende team aangevuld met Joyce van Aalten en Marjo Bakker.
Enkele afleveringen eerder had teamlid van het eerste uur Boyd Hendriks het team verlaten.

 


 
 

In 2019 was er niets aan de hand. Voorbereiding en aanmelding verliepen voorspoedig. Er waren 243 deelnemers en geen enkele spreker of workshopdocent zegde ontijdig af.

Eerste keynotespreker was Frédéric Ruys met een enthousiaste presentatie over datavisualisaties.
Zijn lezing “Van data exploratie naar animatie: de valkuilen in visualisaties” maakte duidelijk dat dit echt een specialisme is. Hij was destijds degene die de opvallende visualisaties van de VPRO-serie “Nederland van boven” heeft verzorgd.
De tweede keynote werd gegeven door Eliot Higgins, de oprichter van het Bellingcat collectief, die we dit keer zelf naar Amsterdam hadden weten te krijgen. Misschien wel iets makkelijker sinds Bellingcat een vestiging in Nederland in Den Haag heeft gekregen. Iets dat mede mogelijk werd door de bijdrage van een half miljoen die ze eerder dat jaar voor dat doel van de postcodeloterij hadden gekregen – door Christiaan Triebert in ontvangst genomen. De titel van Eliot’s lezing was ontleend aan de eerder dat jaar uitgekomen (en op TV vertoonde) documentaire over Bellingcat. Voor wie die film gezien had en bij een eerdere optreden van Christiaan Triebert was geweest, bevatte zijn lezing jammer genoeg niet zo heel veel nieuws meer.
Andere lezingen werden gegeven door Arnout Engelfriet (over wat de AVG privacy wetgeving voor zoeksystemen betekent), door Daan Odijk (over algoritmes die bij mediaorganisaties worden gebruikt), door Paula Kassenaar (over de bij Zalando ontwikkelde Knowledge Graph), door Marieke van Erp (over het aan oude krantenberichten ontlenen van recepten – voor gerechten), door Cynthia Liem (hoe “verborgen schatten” – de veelheid aan intussen gedigitaliseerd materiaal – bij het publiek terecht te laten komen) en door Folgert Karsdorp & Mike Kestemont. De lezing van deze beide laatsten ging over het door de computer laten genereren van hiphop-teksten en over een experiment dat ze daarmee op Lowlands hadden uitgevoerd. Bezoekers van hun stand moesten bepalen of random op het scherm getoonde hip-hop teksten door een mens of door een computer gemaakt waren.

Van de tien workshops die dit jaar werden aangeboden, waren alleen die van Alexander Pleijter (Zo word je factchecker) en die van Guus van den Brekel & Robin Ottjes (Hoe kom ik aan de full-text?) “gouwe ouwe”. De onderwerpen van de andere acht waren helemaal nieuw: Knowledge Graphs (van Joyce van Aalten en Daphne Shinn), Zoekmachine-marketing [SEO] (van Hugo Benne), Wikidata en Sparql (van Maarten Dammers), Onderzoeksdata (van Ellen Fest & Hilde van Zeeland), Taxonomy design (van Heather Hedden – de Amerikaanse auteur van het leerboek “The accidental taxonomist“), Politiek en informatie (van Frank Huysmans), Semantische wetenschappelijke zoekmachines (van Bianca Kramer & Jeroen Bosman) en Automatisch metadateren (van Eric Sieverts).
 
Lieten we twee jaar geleden weten aan de crowdfunding actie van Bellingcat te hebben bijgedragen, dit jaar hebben we een bescheiden bijdrage toegezegd aan een crowdfunding actie voor Nieuwscheckers, het factchecking project van de afdeling Journalistiek en Nieuwe Media van de Universiteit Leiden. Deze actie was bedoeld om stelselmatiger het nieuws rond de Europese verkiezingen te kunnen checken. Ook in dit geval werd het (overigens bescheiden) streefbedrag gehaald.

 


Dit was het derde deel uit een serie van vier. Eerder verschenen:
Deel 1: De eerste twee jaar / 2013–2014
Deel 2: Naar de OBA – de grote groei / 2015-2017
en intussen ook nog:
Deel 4: Covid 19 gooit roet in het eten / 2020-2021

De 10de VOGIN-IP-lezing – een terugblik op de vorige negen (1)

Deel 1: De eerste twee jaar – 2013 – 2014


De allereerste aflevering – in 2013 – vond plaats in (Vlaams Cultuurhuis) De Brakke Grond aan de Nes in Amsterdam. Dat jaar waren er 165 deelnemers. Bij de vijf plenaire lezingen pasten die makkelijk in de grote Expozaal. Maar voor de zes in de ochtend gehouden workshops – twee van de acht die waren aangekondigd gingen niet door wegens te weinig belangstelling – was dat nogal passen en meten.
Zo gaf Arno Reuser zijn workshop “Veilig zoeken” in een zaaltje boven het café van de Brakke Grond, dat gewoon open was voor publiek. Het door de kieren doorklinkende luide gepraat van beneden was voor Arno, maar vooral ook voor de deelnemers nogal hinderlijk (en voelde niet zo veilig ….).

Eric Sieverts gaf zijn workshop “Semantisch zoeken” aan het eind van een doodlopend gangetje, waar wat stoelen en een beamer waren neergezet.
De Engelse zoekgoeroe Phil Bradley had het voor zijn workshop (“Advanced search techniques and alternative search engines”) beter getroffen, want hij had het stijlvolle antieke theaterzaaltje van de Brakke Grond tot zijn beschikking – bovenaan deze post zag je al een fisheye opname van dat zaaltje in lege toestand.
Henk van Ess (“Wat is waar of niet waar in Sociale Media?”) had met zijn vijftien deelnemers helemaal volop de ruimte in de grote Expozaal waar ‘s middags de plenaire lezingen werden gehouden.
Jeroen Bosman zat met zijn workshop “Zoeken naar Beeld En Geluid” in een leuk nogal verduisterd zaaltje, “de lounge”.

Marina Noordegraaf (“Onderzoeksdata”) zat in de keurige “groene zaal” in een verre uithoek van het ingewikkelde complex.

Bij de lezingen in de middag was nogmaals Phil Bradley present, nu met zijn lezing “The changing landscape of web search“.
Verder was onder meer Henk van Ess als spreker aanwezig met zijn presentatie “LET’S GET PERSONAL met Facebook Graph Search en Google Now”. In latere jaren zou hij nog meerdere keren present zijn.
Antal van den Bosch sprak over “Text mining: automatische en grootschalige analyse van entiteiten en gebeurtenissen in tekst“. Vorig jaar bij de negende editie van de VOGIN-IP-lezing verzorgde hij opnieuw een keynote.


Bijzonder was nog dat na afloop Eric Sieverts de (eerste) Zilveren VOGIN-speld opgeprikt kreeg. Onder (veel) meer vanwege het mede organiseren van deze dag.
 
 


 


Omdat De Brakke Grond in 2014 niet beschikbaar was, moesten we meteen al weer op zoek naar een ander onderkomen. Daarvoor kwamen we uiteindelijk vlak om de hoek terecht, bij De Industrieele Groote Club op de Dam.
Intussen was het aantal deelnemers gestegen naar 180 en zoveel pasten nu juist niet meer in de grootste daar beschikbare zaal, zodat de lezingen in de middag gestreamd moesten worden naar de Bibliotheek elders in het gebouw, waar de minder gelukkige deelnemers een zitplaats vonden.
Da ambiance in De Industrieele Groote Club was verder wel heel stijlvol en fotogeniek, zodat we hieronder wat meer foto’s uit ons archief hebben opgediept.

 
 
 

Voor de workshops was een veelheid aan kleinere en grotere ruimtes beschikbaar. Zo had Eric Sieverts de deelnemers aan zijn workshop “Semantisch zoeken” om een ronde tafel in de Dameszaal verzameld en stond zijn presentatiescherm bovenop een mooi antiek kastje.
 

Arno Reuser zat dit keer niet boven een lawaaiïg café, maar hij kon zijn workshop “Anoniem zoeken” in de fraaie Carel Willink-kamer geven.

Er waren ook grotere ruimtes, met uiteenlopende oorspronkelijke bestemmingen. Bianca Kramer stond bijvoorbeeld in de Bestuurskamer met haar workshop “Library mashups – nieuwe diensten creëren met Web2.0 tools”.

 

Joyce van Aalten gaf haar workshop “Informatie vindbaar maken met metadata en taxonomieën” tegenover een bar met een heleboel uitnodigend glaswerk in de Damzaal, met -uiteraard- uitzicht op de Dam.

 

En voor de volledigheid dan ook nog even Jeroen Bosman over het vinden van Open Access materiaal in de Herenzaal en Boyd Hendriks met zijn Kennismanagement Update in de Foeke Kuiperskamer.

 

En dan nog iets over twee sprekers uit het middag-programma. De Amerikaanse zoekexpert Marydee Ojala – ook redacteur en columniste van het blad “Online Searcher” – en Maarten de Rijke die een meer technisch aspect van zoekmachines belichtte.

Verder werd ook deze editie van de VOGIN-IP-lezing afgesloten met het uitreiken van een “speld”. Dit keer kreeg Peter Evers als tweede gelukkige de Zilveren VOGIN-speld opgeprikt voor zijn talloze verdiensten voor het vak, waarbij laatstelijk ook zijn inspanningen voor het organiseren van de VOGIN-IP-lezing.