Door Jeroen Bosman en Bianca Kramer

Het genoom van het 2019-nCoV (Corona) virus

Dagelijks staan we versteld van de ingrijpende lokale en wereldwijde gevolgen van een nieuw virus. Virologische en epidemiologische vragen hebben snel een antwoord nodig, maar ook logistieke, economische en politiek-culturele kwesties rond het Coronavirus zijn dringend. Een half jaar wachten op antwoorden en inzichten kan niet. Elke dag scheelt. Bij crises rond sprinkhanenplagen of bosbranden is de behoefte aan snelle inzichten niet veel minder nijpend. Zelfs iets relatief traags als klimaatverandering en de effecten daarvan vraagt om inzichten op een termijn van maanden, niet van jaren. Ook zijn het allemaal complexe vraagstukken met veel verbanden en wereldwijde samenhangen die vragen om analyse van veel data en om samenwerking daarbij. De samenleving vraagt om meer en sneller onderzoek, waarbij de complexiteit en grootschaligheid dwingt tot samenwerking.

Corona philogenetic spread

Snel, vroeg en open
In dit soort omstandigheden kijken onderzoekers naar mogelijkheden om meer onderzoek te doen, en de uitkomsten daarvan in een eerder stadium te delen. Precies dat hebben we de afgelopen weken gezien: data van het genoom [boven] en van de verspreiding [rechts] worden online gezet.
Scripts om die data te analyseren worden gedeeld, vroege versies van papers (preprints) [onder] worden publiek gemaakt nog voor ze worden ingestuurd naar een wetenschappelijk tijdschrift. En dat alles openlijk, zodat anderen feedback kunnen geven of kunnen voortbouwen op (voorlopige) resultaten.

Coronavirus preprints in MedArXiv

Overigens gebeurt dit al een aantal jaren en niet alleen bij crises als nu rond Corona of eerder bij Ebola en Zika. Voor vrijwel al het onderzoek zijn er duidelijke voordelen van vroeg en open delen, zowel voor de onderzoeker zelf (vroege feedback, foutdetectie) als voor collega-onderzoekers (vermijden dubbel werk, gebruik van laatste data en inzichten) en de samenleving (toegang tot de meest actuele inzichten).

Zoeken, status en toepassingen
Op vele tientallen websites en platforms wordt de ‘vroege wetenschap’ gedeeld en tientallen zoekmachines helpen dat te vinden. Het gaat om, in volgorde van “verschijnen”: subsidieaanvragen voor onderzoek, projectomschrijvingen, data, code, posters, presentaties en preprints. Voor een deel zijn dat zaken waarvoor gespecialiseerde platforms zijn, voor een deel staat het in universitaire repositories of bij uitgevers. Jeroen Bosman heeft onlangs een start gemaakt om uit te zoeken welke platforms en zoekmachines dit soort materiaal vindbaar maken. Een verkleind beeld van de samenvatting daarvan zie je hieronder, met hier een link naar een grotere weergave en ook een link naar de beginpagina van de echte spreadsheet.

Zoekmachines voor vroege output – een spreadsheet

Vinden is echter niet de enige vraag rond dit soort vroege wetenschap. We moeten ook nadenken over de status van het materiaal. Waar is het voor bedoeld, wat voor checks heeft het ondergaan, wat voor rol speelt het in wetenschappelijke communicatie, en wat kunnen ‘derden’ ermee?

Alles met een P
In de workshop “Verkennen van de research frontier” gaan we naar al deze vormen van vroege wetenschap zoeken, kijken hoe simpel of gemakkelijk dat gaat en uitzoeken wat we met het materiaal kunnen doen. Heel toevallig gaat het (in het Engels) om allemaal documenttypen die met een P beginnen;  6 x P  dus:

• Profielen die aangeven op welk terrein een onderzoeker actief is
• Proposals die aangeven aan wat voor onderzoek men wil gaan werken en waarvoor men dus financiering zoekt
• Projecten die beschrijven waaraan men nu werkt
• Posters die vroege uitkomsten tonen
• Presentaties die vroege uitkomsten bespreken
• Preprints, de vroege versies van papers

We durven te garanderen dat vrijwel iedereen een of twee, misschien zelfs drie of vier interessante nieuwe zoekmachines en tools zal leren kennen, waarmee de steeds belangrijker wordende vroege wetenschap gevonden kan worden.
Lens anyone? Base? Core? OpenAire? OSF? Share?