Deel 2: Naar de OBA – de grote groei 2015-2017

Gezien de groei van het aantal deelnemers en van vooral het aantal aan te bieden workshops, moest voor 2015 al weer worden uitgekeken naar een nieuwe locatie. Dat werd de OBA op het Oosterdokseiland, met een grote theaterzaal, veel goed geoutilleerde extra ruimtes voor workshops en ook goed bereikbaar zo dichtbij Amsterdam CS. Uiteindelijk kwamen er dat jaar 183 deelnemers – toch nog nauwelijks meer dan de 180 van het jaar ervoor. Niettemin was het wel een mooi gezicht zo’n grote zaal met toch wel heel veel mensen. En nu pasten ze er tenminste allemaal (ruim) in.

Keynote sprekers dat jaar waren de Amerikaan Greg Notess en Piek Vossen, hoogleraar Computationele Lexicologie bij de VU.
Notess was vooral bekend als kritisch volger van de functionaliteit en dekking van allerlei soorten webzoekmachines, waarover hij in de internationale vakbladen publiceerde. In een interview voor IP (en in zijn lezing) sprak hij vooral zijn verontrusting uit dat allerlei interessante zoekmachines verdwenen, terwijl er geen serieuze concurrentie voor Google bijkwam.
 
Taaltechnoloog Piek Vossen had in IP al vragen van ons beantwoord voordat hij in zijn lezing inging op door zijn team ontwikkelde methoden om slimme analyses te doen op de inhoud van grote hoeveelheden vooral zakelijk nieuws zoals bij LexisNexis beschikbaar is. Door uit de tekst daarvan gestructureerde RDF data te genereren, wordt het bijvoorbeeld mogelijk de ontwikkelingen in bepaalde sectoren uit dat nieuws af te leiden.
 

Een andere lezing werd gegeven door Peter Mika van (toen) Yahoo, over de Schema.org standaard, waarvan hij één van de ontwikkelaars was.
Erik Elgersma, verantwoordelijk voor de marktinformatievoorziening van FrieslandCampina, maakte duidelijk dat zo verkregen kennis van de internationale markt tot belangrijk concurrentievoordeel kan leiden.
Daarnaast was er voor het eerst ook een lezing waarin aandacht werd besteed aan methoden van automatische beeldherkenning; en in het bijzonder hoe dat zelfs kan zonder dat een systeem vooraf al van voorbeelden van al benoemde concepten geleerd heeft.

Bij de workshops komen we veel intussen vaste namen tegen: Joyce van Aalten, Bianca Kramer, Jeroen Bosman, Arno Reuser, Boyd Hendriks, Marina Noordegraaf, Frank Huysmans en Eric Sieverts. Nieuw was Ewoud Sanders die voor het eerst slimmer leerde zoeken in Delpher. Verder was Greg Notess, nu hij toch in Nederland was, ook voor een workshop gecharterd.
 

De laatste lezing was nog maar net afgelopen of Arno Reuser en Eric Sieverts moesten komen opdraven in de radiostudio elders in de OBA om live voor zender AmsterdamFM te vertellen over de belangrijke dingen die ze van de sprekers op het congres geleerd hadden. Intussen konden de deelnemers al ontspannen napraten onder het genot van een drankje, een hapje en een muziekje.

 
 
 
Naschrift:
Na deze editie namen we afscheid van Anne Cramwinckel, die de eerste drie jaar onze steun en toeverlaat was bij het organiseren van ons evenement.
De verdere jaren werd Monique de Jong onze vaste assistente.
Met ingang van deze editie werd het oorspronkelijke organiserende team (Peter Evers, Boyd Hendriks en Eric Sieverts) aangevuld met Peter van Gorsel en Arno Reuser.
 

 

In 2016 was het aantal deelnemers nog niet meteen spectaculair toegenomen; het waren er dat jaar 186. Toch zag de zaal er weer lekker vol uit en was het ook druk bij de inschrijving.
 
Eerste keynote spreker was Pieter Cobelens, oud-directeur van de MIVD – en op dit moment toevallig ook weer niet van radio en TV weg te slaan, omdat elke talkshow zijn onomwonden mening over de situatie in Oekraïne wil horen. Vooraf beantwoordde hij voor IP vast drie vragen.
Een andere spreker was Peter Burger, ook al regelmatig in de media, omdat hij expert is op het gebied van hoaxes, nepnieuws en factchecking.
Voor het eerst werd dit jaar ook aandacht besteed aan Social media monitoring (door Mart Evers).
Bij de organisatie was dit keer even grote paniek ontstaan toen kort voor het congres twee sprekers om onduidelijke redenen afzegden, de laatste zelfs maar één dag tevoren. Niettemin lukte het voor beide nog vervangers te vinden. Vooral Hanna Jochmann hielp ons last minute geweldig uit de brand. Zij kwam vertellen over de speciale eisen die gesteld moeten worden aan zoeksystemen voor kinderen.

Voor de workshops was weer een aantal van de gebruikelijke docenten aanwezig. Nieuw was Peter Burger die behalve zijn lezing ook een workshop Fatchecking gaf en de Engelsman Andy Black die eveneens een dubbeloptreden verzorgde, met een workshop over sociale netwerken en hoe je daarin snel de belangrijkste personen kunt identificeren.
Een beetje bijzonder was een workshop in de vorm van een discussie naar aanleiding van een getoonde film. Dat was de documentaire “The Decade of Discovery” die laat zien hoe de vindbaarheid van Amerikaanse overheidsinformatie door een combinatie van techniek en regelgeving dramatisch verbeterd is. Daarin ook veel aandacht voor de “mailtjes van Hillary”.
Dat de workshops een succes waren blijkt wel uit het feit dat ruim voor de datum van het congres de helft van de workshops al was volgeboekt.

Heel tragisch en voor iedereen een enorme schok was het overlijden van Wouter Gerritsma een luttele drie maanden nadat hij bij VOGIN-IP nog succesvol een workshop had verzorgd.
 

 

In 2017 zette de groei eindelijk echt door. Zo zelfs dat de inschrijving voortijdig werd gesloten, uit vrees dat bij de plenaire lezingen deelnemers zouden moeten staan. Het bleef daardoor bij 235 deelnemers.
Keynote sprekers waren Herbert van de Sompel en Henk van Ess. Herbert was toen nog werkzaam bij Los Alamos National Laboratory in New Mexico, maar tijdelijk op “sabbatical” in Nederland. Hij heeft aan de wieg gestaan van een hele reeks van innovaties op ons terrein, zoals onder meer OpenURL link resolving (bijv. in SFX) en de OAI-PMH en ORE-PMH protocollen om metadata uit repositories te ‘harvesten’.
Zijn lezing ging over link-rot en link-roest, het na enige tijd niet meer werken van links naar zelfs wetenschappelijke informatie en vooral over hoe webarchieven zoals Archive.org daar iets aan kunnen doen.
 
Voor veel aanwezigen was dit waarschijnlijk de eerste keer dat ze hoorden van het mede door Herbert ontwikkelde Memento-protocol om van intussen verdwenen of gewijzigde webpagina’s zo ongemerkt en automatisch mogelijk gearchiveerde oude versies te lokaliseren en op te vragen.
En Henk van Ess? Die had een spannende lezing over een onder tijdsdruk uit te voeren webrecherche naar een Jihad-strijder. Zijn workshop ‘s ochtends was een update over Archive.org (wat mooi aansloot bij Herbert van de Sompel) en van de zoekmogelijkheden bij Google en Facebook.
Verder waren er onder meer lezingen van Cees Snoek over zoeken in videomateriaal en van Karen Blakeman over betrouwbare bedrijfsinformatie (ook een workshop daarover trouwens).
Voor het eerst trad Christiaan Triebert – toen van Bellingcat – bij ons op. Die presenteerde een ook al spannende lezing waarin hij de technieken onthulde waarmee hij onder meer de mislukte coup in Turkije had onderzocht. Met dat onderzoek won hij een maand later trouwens de prestigieuze European Press Prize. Een aanleiding voor herhaalde televisieoptredens. Vooral Mathijs van Nieuwkerk nodigde hem graag uit. Overigens waren Christiaan en Henk van Ess elkaar al eerder toevallig tegengekomen bij een evenement op Malta. En later – nog voor ons congres – waren ze ook al samen in het nieuws naar aanleiding van hun analyses van de beelden van een in Caïro gevonden raketwerper. Daarbij prees Henk Christiaan al aan als “the fastest geolocation tracker in the world“.

Van de workshops werden er hierboven al een paar genoemd. Ondanks dat het er bij elkaar tien waren, waarvan een aantal ook tweemaal werd gegeven, was de helft al ruim voor de congresdag volgeboekt.

De lezing van Christiaan was voor ons nog aanleiding om deel te nemen aan Bellingcat’s toen net lopende crowdfunding actie, te bekostigen uit de (bescheiden) opbrengsten van ons congres. Het was een “alles of niets” actie, waarbij een vastgesteld eindbedrag gehaald moest worden. Door ook het GO-fonds en het VOGIN-fonds hierbij te betrekken, konden wij net het verschil maken en werd het ALLES. De andere 1417 mensen die geld hadden toegezegd moesten daardoor ook allemaal dokken. Van Christiaan kregen we bovendien de toezegging dat hij dan voor VOGIN nog een training van een hele dag zou verzorgen, om de deelnemers wegwijs te maken in de door hem toegepaste technieken om open source materiaal te analyseren, zoals het geolokaliseren van foto’s en video’s.

Dagvoorzitter Peter van Gorsel en Eric Sieverts sluiten de dag af