Joyce van Aalten is al heel wat keren met workshops present geweest in het VOGIN-IP programma. Dit jaar is zij “gepromoveerd” tot spreker. En waarover anders dan over vindbaarheid van informatie en de rol van taxonomieën daarin. In de laatste (digitale) aflevering van IP van vorig jaar stond ook al een stuk van haar hand. Dit mede naar aanleiding van het uitkomen van een nieuw boek “Taxonomies: Practical Approaches to Developing and Managing Vocabularies for Digital Information“, waaraan Joyce een hoofdstuk over taxonomie-software had bijgedragen.
Haar lezing op 16 maart heeft ze een intrigerende titel meegegeven: “Vijf vindbaarheidsproblemen waar een taxonomie de schuld van krijgt (maar niks aan kan doen)“. Alleen al die titel zou een reden moeten zijn haar lezing niet te willen missen. Hopelijk dat ze daarbij ook uit de doeken kan doen wie dan wel wat aan die vijf problemen kan doen (of er de schuld van kan krijgen …….).
Maandag 26 september wordt in het VPRO-programma Tegenlicht gesproken met Christiaan Triebert. Dat gaat uiteraard over OSINT en over de manier waarop hij OSINT-technieken bij de New York Times toepast. Niet alleen op TV, maar ook online is die Tegenlicht-aflevering te bekijken.
En uiteraard is het ook een goed moment om nog eens terug te zien wat Christiaan als keynote-spreker op de VOGIN-IP-lezing 2020 ons daar (online) al over vertelde.
Altijd leuk als een voor VOGIN-IP geboekte spreker ineens ook op TV verschijnt. Eerder gebeurde dat met Christiaan Triebert, nu is de beurt aan Knack-factchecker Brecht Castel. Al twee keer mocht hij vorige maand bij NPO-OP1 aanschuiven om te vertellen over zijn factchecking-activiteiten, vooral met betrekking tot (nep)nieuws over Oekraïne ([8 april], [26 april]). Op TV is natuurlijk leuk, maar Brecht a.s. woensdag live horen vertellen is nog veel leuker. Want dan krijgt hij veel ruimer de tijd (40 minuten) om iets van zijn methoden te laten zien en bovendien kan hij daar niet worden onderbroken door eigenwijze presentatoren en andere gasten.
Naar zo’n live lezing zitten luisteren is natuurlijk fantastisch, maar zelf doen is zeker zo leuk. Daarom zijn we blij dat je ook actief met factchecken aan de gang kunt in de workshop van Leon Pauw. Hij is factchecker voor het Leidse Nieuwscheckers en vervangt in deze workshop onze reguliere docent Alexander Pleijter die onverwacht verhinderd was.
Woensdag is natuurlijk kort dag, maar aanmelden kan nog tot uiterlijk dinsdagavond (wel hoe eerder, hoe fijner voor de organisatoren). En je kunt het ook nog combineren: in het ochtendprogramma naar Brecht, in de middag naar Leon’s workshop.
Zien we je woensdag?
Factchecking is al lang een thema bij de VOGIN-IP-lezing. Zo verzorgt Alexander Pleijter al een paar jaar een goedbezochte (en altijd goed beoordeelde) workshop “Zo wordt je factchecker”.
Dit jaar is er daarnaast ook een lezing, waarvoor we het in het buitenland zoeken. Brecht Castel, journalist/factchecker bij het Belgische Knack, metheeft ook een eigen OSINT YouTube-kanaal, komt ons bijpraten vanuit zijn ruime ervaring met het toepassen van factchecking-technieken.
Nu op dit moment een eindeloze stroom nepnieuws over Oekraïne internet overspoelt, benadrukt Brecht nog maar weer eens dat OSINT en burgerjournalistiek goede middelen zijn om fake nieuws door te prikken. Maar dan nog blijft de vraag welke doorprikkers betrouwbaar zijn. Ook persoonlijk zullen we moeten weten hoe we hun feiten zelf nog weer kunnen checken. Natuurlijk hoopt iedereen dat 11 mei de oorlog in Oekraïne intussen voorbij zal zijn – wellicht een vrome wens – maar ook daarna zal er altijd weer ander nieuws zijn dat je met de kritische blik van Brecht op waarde moet blijven schatten.
Als voorbereiding op de VOGIN-IP-lezing is in ons vakblad IP (Informatieprofessional) een artikel gepubliceerd met interviews met beide keynote-sprekers. Maar 21 oktober echt komen luisteren is natuurlijk nog veel leuker dan alleen dit stuk lezen.
De eerste spreker voor VOGIN-IP-2021 heeft intussen al weer toegezegd. Jelle van Haaster is niet een helemaal nieuwe naam, want voor vorig jaar stond hij ook al op ons programma. Dit is wat we toen schreven over hem en over zijn toen geplande lezing:
Jelle van Haaster (‘89) is militair, academicus en softwarespecialist. Tussen 2008 en 2012 rondde hij de militaire opleiding tot officier af, samen met de bachelor Krijgswetenschappen. In 2013 studeerde hij Public International Law en won hij de René Olthuisprijs voor zijn bachelorscriptie over datamining op sociale media. Van 2013 tot 2019 deed hij promotieonderzoek aan de Faculteit Militaire Wetenschappen en de Universiteit van Amsterdam. Naast zijn promotieonderzoek deed hij andere projecten zoals het integreren van digitale capaciteiten in Mali, het bouwen van apps voor Defensie en een levensreddende app voor de VN. In 2018 werd hij uitgeroepen tot Ambtenaar van het Jaar. Op 5 juli 2019 promoveerde hij op een onderzoek naar het nut van militaire cyberoperaties.
21ste eeuw vs. Overheid
De maatschappij verandert snel. Waar een smartphone in 1998 nog gezien werd als “een mobiele telefoon? Wat moet ik daar nu mee?!” zijn we nu 22 jaar verder en is het een integraal deel van ons leven. De exponentiële acceptatie en adaptatie van technologie zoals smartphones en internet verandert een aantal cruciale onderdelen van onze samenleving. Oorlogvoering is één van die onderdelen. Waarom zou je in de 21e eeuw nog fysiek naar een conflictgebied gaan als je iedereen over de hele wereld kunt bereiken zonder fysiek naar die persoon of groep toe te gaan? In deze presentatie gaat Jelle in op de veranderende maatschappij onder druk van digitale technologieën en de impact daarvan op de rol van de overheid en op de aard van conflicten in de 21e eeuw.
We verwezen toen ook al naar dit en dit artikel over hem die in NRC waren verschenen.
Voor Van Haaster maakt het niet uit of de definitieve datum voor zijn lezing uiteindelijk 30 september of 21 oktober wordt. Maar sowieso hopen we onze definitieve datumkeuze zeer binnenkort bekend te kunnen maken.
Gisternacht was ik in slaap gevallen met de radio aan. Na een tijdje weer wakker geworden, was ik stomverbaasd om vanaf mijn nachtkastje de voor VOGIN-IP-ers intussen vertrouwde stem van Christiaan Triebert te horen. In het VPRO-programma “Nooit meer slapen” op NPO1. Ik heb in elk geval tot 1 uur niet meer geslapen, want het was weer ontzettend interessant wat Christiaan te vertellen had, vooral ook veel over hun NYTimes onderzoek naar de dood van George Floyd. En dat was helemaal nieuw, want ten tijde van de VOGIN-IP Zoom-sessie met Christiaan, vorige week, had dat drama nog niet plaats gevonden. Zelf kan ik nu ook het begin nog even afluisteren, omdat ik toen nog wel sliep.
[Het hele uur afluisteren begint eerst nog even met het NOS-journaal, maar meteen daarna gaat Pieter van der Wielen in gesprek met Christiaan].
Gisteren was een bijzondere dag voor het Visual Investigations Team van Christiaan Triebert. Samen met nog een paar andere groepen bij de New York Times, kregen zij de prestigieuze Pulitzer-prijs toegekend. De prijs in de categorie waarin zij bekroond werden, wordt jaarlijks toegekend aan Amerikaanse nieuwsorganisaties – to honor the best of American journalism, adhering to the highest journalistic principles. In hun geval was dat voor hun onderzoeken naar en hun verhalen over Russische “shadow warfare” in het Midden-Oosten en Afrika. [Zie ook dit Volkskrant-artikel over de bekroning]. Het onderwerp waarover Christiaan’s keynote op 19 maart zou gaan, vormt hier een belangrijk onderdeel van. Dat is het opmerkelijke relaas van de analyse van cockpit-gesprekken van de piloten van Russische bommenwerpers. Door tijdsynchronisatie tussen de opgedoken geluidsopnamen van die gesprekken en de door omstanders ter plekke gemaakte video-opnamen van bombardementen van Syrische ziekenhuizen, konden de door de piloten uitgesproken codewoorden gecorreleerd worden met individuele bombardementen. Eerdere schreven we daar al een blogpost over.
Gelukkig komt er intussen een herkansing om dit verhaal alsnog rechtstreeks uit Christiaan’s mond te horen. Op 26 mei verzorgt hij voor ons namelijk een online sessie met zijn keynote lezing. Zie daarvoor ons programma met alle online sessies die voor de komende tijd gepland zijn, inclusief aanmeldmogelijkheden.
De Machiavelliprijs 2019 is toegekend aan onderzoekscollectief Bellingcat. Deze Nederlandse prijs wordt jaarlijks uitgereikt voor “een opmerkelijke prestatie op het gebied van publieke communicatie”.
Volgens het juryrapport krijgt Bellingcat de prijs vanwege
“zijn vernieuwende wijze van onderzoeksjournalistiek die keer op keer zorgt voor baanbrekende onthullingen”.
Het rapport verklaart verder:
“Bellingcat heeft diepgravende onderzoeksjournalistiek een stevige kwaliteitsimpuls gegeven in een tijdperk waarin we steeds meer ‘fake news’ zien. Deze innovatie is een schoolvoorbeeld voor zowel traditionele media als voor journalisten in opleiding. Waar traditionele media vaak huiverig zijn om hun kennis en aanpak te delen, moedigt Bellingcat dit juist aan. Dat Bellingcat zijn kennis verspreidt, verdient alle lof.”
Deze prijs straalt natuurlijk vooral af op Bellingcat-oprichter Eliot Higgins, vorig jaar nog keynote spreker bij de VOGIN-IP-lezing. Eliot zal op 12 februari de prijs in Den Haag in Perscentrum Nieuwspoort in ontvangst nemen.
Hoewel de keynote spreker van dit jaar, Christiaan Triebert intussen niet meer voor Bellingcat werkzaam is, maar voor de New York Times, straalt deze prijs natuurlijk ook nog wel een beetje op hem af.
vogin-ip-lezing 