De op 21 oktober gehouden lezingen zijn op video opgenomen. Zelfs voor het VOGIN-IP-team was dat een prettige verrassing. En dat zal helemaal het geval zijn voor degenen die 21 oktober verhinderd waren er zelf bij te zijn, of die toen de moeilijke keuze moesten maken om aan een workshop mee te doen, terwijl er tegelijkertijd ook interessante lezingen te beluisteren waren. Van zeven van de acht sprekers hebben we gelukkig achteraf toestemming kunnen krijgen om hun lezingen te publiceren.

Omdat bijna 5 uur binge watching zelfs bij deze interessante sprekers wellicht wat veel van het goede is, hebben we hieronder een lijstje deep-links die je rechtstreeks naar het begin van elk van de lezingen brengt. Dan kun je zelf kiezen wie je wanneer bekijkt.

• Zeno Geradts (Keynote: Automatisch herkennen van deepfakes)
• Ilse Jonker (Vindbaarheid en de Organisatie)
• Constant Hijzen (Geheimen op het spoor. Archiefonderzoek naar inlichtingen- en veiligheidsdiensten)
• Lizzy Jongma (Verbinden, bevinden, vinden: Linked Open Data voor bronnen over de 2de Wereldoorlog)
• Edgar Meij (Search & Discovery for Finance – Zoekgedrag in de financiële wereld)
• Jerry Vermanen (Hoe vind je data die niet gevonden wil worden?)
• Antal van den Bosch (Keynote: Neurale taalmodellen: toekomst van de AI of goede goocheltruc?)

In bovenstaande volgorde zit geen kwaliteitsoordeel; het is gewoon de volgorde waarin ze op 21 oktober gepresenteerd zijn. Amuseer je ermee.

Op deze blog hebben we wel al kort stil gestaan bij de workshops, voorzover die twee maanden geleden bekend waren. Maar we hadden nog weinig over het lezingenprogramma gemeld, terwijl de inschrijving voor ons congres toch al heel snel gaat starten. Daarom nu wat meer daarover.

Van de beoogde sprekers ontbreekt er op dit moment nog eentje. Dat betekent dat we in elk geval al één van onze keynote sprekers bij jullie kunnen introduceren. Dat is professor Antal van de Bosch. Ooit, bij de eerste VOGIN-IP-lezing in 2013, heeft hij ook al eens een lezing verzorgd. Intussen zijn we acht jaar verder en is hij nu directeur van het Meertensinstituut van de KNAW en sinds kort hoogleraar bij de UVA. Daar doet hij uiteraard al weer andere dingen dan in 2013, zodat we zeer benieuwd zijn wat hij nu te vertellen heeft.
Zijn lezing zal gaan over een onderwerp dat we in de afgelaste 2020 editie ook al gepland hadden. Dat betreft taalmodellen waarmee bijvoorbeeld automatisch teksten gegenereerd kunnen worden, of waarmee voorspeld kan worden wat er op een gegeven tekst kan volgen. Dergelijke taalmodellen zijn gebaseerd op kunstmatige intelligentie en machine learning, waarbij de software gevoed wordt met onvoorstelbaar omvangrijke tekstcorpora. Ook grote zoekmachines maken steeds meer gebruik van dit soort technieken, bijvoorbeeld om te voorspellen wat gebruikers (zeer waarschijnlijk) met hun zoekvragen bedoelen.
De eerste techniek waarvan de vakbladen drie jaar geleden vol stonden, was BERT. Onder meer Google had daarvoor belangrijke toepassingen ontwikkeld. Over de wat raadselachtige omschrijving waarvan BERT het acroniem was – Bidirectional Encoder Representations from Transformers – schreven we in 2019 al eens blogposts (HIER en HIER), voorafgaand aan die 2020 editie.

Intussen is er nog weer een nieuwere variant, GPT-3 (Generative Pre-trained Transformer, version 3) die nog krachtiger is en voor nog weer meer toepassingen gebruikt moet kunnen worden. In een artikel in NRC hierover mocht Antal van den Bosch daar al één en ander over vertellen. We zijn dus heel blij dat hij 21 oktober ons daarover komt bijpraten op een manier die ook begrijpelijk is voor toehoorders die geen informaticus of taaltechnoloog zijn.

Informatie over de zes gewone lezingen uit ons programma kun je in voorlopige versie ook al op onze website bekijken. Alleen de tweede keynote spreker ontbreekt daar dus nog.

In de informatie die we over de lezing van Jelle van Haaster op onze site hebben staan, zat al een link naar een interview met hem dat in NRC heeft gestaan. Wat we gemist hadden, was dat hij afgelopen najaar nog in een ander artikel in NRC optrad. In de hier gelinkte webversie van 30 oktober overigens met een andere kop dan in de print/PDF-versie van 31 oktober die je hierboven ziet.
In dat stuk gaat Jelle van Haaster, zelf ook hobbygamer, nader in op de rol die games spelen in het bereiken, beïnvloeden en uiteindelijk werven van jeugdige strijders. Achter die games gaat volgens hem „een hele belevingswereld schuil, vol fora waar teksten en filmpjes worden gepost.”  Verder uit het artikel citerend:

Meer daarover horen, rechtstreeks uit de mond van Van Haaster? Op donderdag 19 maart is hij één van de sprekers in de OBA.