De Bellingcat-methode

Middels bij ons bekend geworden namen als Eliot Higgins en Christiaan Triebert is Bellingcat in het verleden al een aantal keren paraat geweest bij de VOGIN-IP-lezing. Bellingcat is intussen alom bekend om zijn methode van open bronnenonderzoek. En dat beperkt zich lang niet alleen tot het befaamde onderzoek naar het neerschieten van MH17, maar ook naar intussen honderden andere zaken. Van de coup in Turkije tot de Skripal vergiftiging, van bombardementen in Syrië tot executies in Lybië en Kameroen, van de moord op Shireen Abu Akleh tot recent gepleegde oorlogsmisdaden in Oekraïne. Daarom wilden we in onze workshops graag weer eens praktisch aandacht besteden aan de “Bellingcat methode”. Te meer daar Bellingcat intussen in Nederland gevestigd is en hier als stichting staat ingeschreven.

Toepassen van “OSINT” kan natuurlijk allerlei doelen dienen, waarbij heel uiteenlopende technieken en tools worden toegepast. Een aansprekende techniek die bij Bellingcat – maar ook elders – vaak met succes wordt gebruikt, is geolocation. Het bepalen op welke exacte lokatie een foto of video gemaakt is, en liefst ook nog wanneer. We zijn dan ook blij dat een docent van Bellingcat – de Nederlandse Annique Mossou – een workshop komt geven over dit specifieke onderdeel van de “Bellingcat methode”.


Een workshop van 2 uur biedt helaas onvoldoende tijd om deelnemers ook kennis te laten maken met al die andere technieken en te gebruiken hulpmiddelen, analysetools en bronnen uit het Bellingcat-arsenaal. Wie daar een indruk van wil krijgen moet maar eens op de site van Bellingcat kijken. En Annique zal ook zeker verwijzen naar dit soort nuttige bronnen voor wie verder wil gaan dan “alleen maar” geolocatie.


Geolocatie is een techniek die natuurlijk ook bij Factchecking een belangrijke rol kan spelen. Maar om te bepalen of iets “waar” is, wordt vaak nog heel wat meer ingezet. We zijn dan ook blij dat we dit jaar ook weer een workshop “Zo word je factchecker” kunnen aanbieden. Hoewel dat nu al voor het zesde jaar op rij is, blijft daar onverminderd belangstelling voor. Ook dit jaar weer verzorgd door Alexander Pleijter, initiatiefnemer van “Nieuwscheckers.


Voor beide hier genoemde workshops geldt de aanbeveling je tijdig aan te melden.

De verbazing van Christiaan


Dat Bellingcat-oprichter Eliot Higgins op 21 maart keynote spreker is, dat is intussen wel genoegzaam bekend. Toch komen we nog een keer op Bellingcat terug. Vorige week hebben ze namelijk maar liefst een half miljoen van de Postcodeloterij gekregen, onder meer te besteden aan hun nieuwe Haagse vestiging en aan de daar te ontplooien activiteiten. Het gezicht van Christiaan Triebert bij het in ontvangst nemen van de buitenmodel cheque, was zelf ook al goud waard.
Het in onze ogen flinke bedrag van £1500 dat we twee jaar geleden vanuit de VOGIN-IP-lezing hebben bijgedragen aan Bellingcat’s toenmalige crowdfunding-actie (plus gelijke bedragen uit VOGIN-fonds en GO-fonds), valt natuurlijk geheel in het niet bij deze gift. Maar misschien waren die bijdragen wel al de zaadjes waaruit dit verdere succes gegroeid is.

Bellingcat in Nederland

SKUP 2015
Eliot Higgins
Foto: Marius Nyheim Kristoffersen

Als lezer van deze blog wist je natuurlijk al dat Bellingcat, in de persoon van oprichter Eliot Higgins, op 21 maart in de OBA is om daar een keynote voor de VOGIN-IP-lezing te verzorgen. Dat Bellingcat als organisatie zich bovendien in Nederland vestigt, werd hier ook al eerder gemeld. Toch komen we daar nog even op terug omdat Eliot recent een hele thread van Twitterberichten gewijd heeft aan allerlei nieuwtjes , waaronder meer duidelijkheid over wat ze in Den Haag gaan doen. Hieronder de belangrijkste punten uit die thread van 17 februari:

Hopefully by the end of Spring we’ll have the new Bellingcat office in The Hague open and operational, which will be the centre of two new major projects, focused on Yemen and local training in The Netherlands.

With The Netherlands training project we’ll be running workshops to train locals from a wide variety of backgrounds, both social and professional, to work on projects that have an impact on their own lives, building a Dutch community of open source investigators.

And on Yemen we’ve been working to develop a systematic process of investigation and archiving of open source material focused on the use of our work in courts, both local and international, but with wider applications to different fields, including advocacy and journalism.

My hope is that by the end of 2019 we’ll have a complete process for the investigation & archiving open source material up to a standard that can be used by local & international courts that can be rapidly deployed internally to new conflicts, & shared with other organisations.

While we’re aiming for a standard that can be used in justice and accountability, the evidence and analysis we gather will also be used for other areas, such as journalism and advocacy. It’s all about creating a solid base that grows a variety of projects and outcomes.

We’re also looking at producing a podcast series about our MH17 investigation ahead of the 5th anniversary, and there’s also some other big things, some more personal to me, we’ll be announcing in the coming weeks.

If everything works out we’ll be making huge advancements in how open source investigation is used, developing incredibly archiving systems to make verified conflict information available to those who need it, and spreading what we’ve learnt to other organisations.

By the start of March we’ll have 16 full time members of staff working for Bellingcat, and we’re focusing on hiring staff for our Yemen research projects and admin staff. We’ll also have a 50/50 gender split in our staff, something I hope to sustain as we grow.

Als er niet toch al aanleiding was om 21 maart Eliot in Amsterdam te komen beluisteren, dan is dat er nu dus zeker.

Banner bij Bellingcat

Vorig jaar heeft VOGIN-IP een substantiële bijdrage gegeven voor de crowdfunding-actie van Bellingcat. Met ons bedrag werd precies het streefbedrag gepasseerd, waarbij alle toezeggingen gestand gedaan moesten worden. Als tegenprestatie mochten we een banner leveren die een week lang op de site van Bellingcat zou komen.
Deze week, even voor de komende VOGIN-IP-lezing, is dat geëffectueerd. Wie het met eigen ogen wil zien, kijke snel nog even op de site https://www.bellingcat.com/ of onderliggende pagina’s daarvan. Voor mobiel gebruik is er nog een aparte (ook Engelstalige) anders gedimensioneerde banner.
Niet dat we verwachten dat we met deze banners nog nieuwe internationale aanmeldingen binnenhalen (naast een paar uit België, Portugal en Zwitserland die we al hebben), maar je weet maar nooit. Overigens zijn onze banners over een week dus ook al weer weg 😦

Leer het van Christiaan

Velen vonden het jammer dat Christiaan Triebert op 9 maart maar 40 minuten had om voorbeelden te laten zien hoe bij Bellingcat combinaties van open bronnen op internet worden gebruikt voor allerlei analyses. Of dat ze zelfs die 40 minuten gemist hadden, omdat ze op dat moment een workshop volgden.
De herkansing waar we eerder al voorzichtig op zinspeelden, gaat er inderdaad komen. Op vrijdag 15 september zal Christiaan voor VOGIN-Academie een workshop van een hele dag verzorgen. Daarin inderdaad aandacht voor allerlei soorten open informatiebronnen, van Twitter tot Google Maps, van YouTube tot Facebook, van Google Earth tot Whatsapp, van WikiMapia tot VKontakte, van TerraServer tot Liveuamap, van …. [enz]
Hier stonden vast al bronnen bij die nog niet elke informatieprofessional kent. En dan hebben we het nog niet eens over de tools gehad, die de mensen van Bellingcat bij hun analyses inzetten.

Workshop van Christiaan in Bogotá (Colombia). From tweet by @ginnamorelo (4 Apr 2017) – En taller: Periodismo digital forense con @trbrtc de @bellingcat . Alianza @CdR_ y @VerdadAbierta Extension: #EpiCdR


Details over lokatie en aanmeldingsprocedure zijn op dit moment nog niet bekend. Maar als je belangstelling hebt, reserveer dan in elk geval vast die datum van 15 september. En wie nog twijfelt moet misschien maar even de uitzending van DWDD van 20 april terugkijken, waarin Christiaan enthousiast over zijn activiteiten vertelt. In een eerder bericht hadden we daar al naar gelinkt.