Uit KNVI’s IT-INFRA nieuwsbrief

 
Twee van de nieuwtjes uit de IT-Infra nieuwsbrief van de KNVI zijn ook interessant vanuit VOGIN-IP perspectief.
 

  • OpenAI, de maker van de ChatGPT software zou afspraken geschonden hebben. Volgens mede-oprichter Elon Musk houdt OpenAI zich niet aan afspraken om AI-ontwikkelingen op non-profitbasis te laten plaats vinden. Volgens Musk is OpenAI in feite een dochteronderneming van Microsoft geworden, met als oogmerk de winst voor Microsoft te optimaliseren. OpenAI reageert daarop dat het ‘Categorically Disagrees’ met de beschuldigingen van Musk.
  • Gartner voorspelt dat traditionele zoekmachines tegen 2026 hun marktaandeel met 25% zullen zien dalen, als gevolg van toenemend gebruik van AI Chatbots. Generatieve AI oplossingen worden volgens Gartner antwoordmachines, die vragen beantwoorden die voorheen aan traditionele zoekmachines werden gesteld.

Workshops in de aanbieding

De inschrijvingen voor de VOGIN-IP-lezing – en met name voor de workshops – lopen al heel behoorlijk. Drie van de dertien workshops zijn al volgeboekt en van vijf andere schiet dat al aardig op. Er valt dus niets te klagen zou je zeggen. Toch willen we nog even reclame maken voor een drietal workshops waarvoor de belangstelling, in onze ogen ten onrechte, wat tegenvalt:

  1. De workshop “Aan de slag met taxonomieën” door Joyce van Aalten. Joyce is bijna elk jaar paraat met een workshop over een techniek voor het vindbaar maken van informatie. Die workshops plachten altijd goed bezocht en achteraf goed beoordeeld te worden. Het verbaast ons dus dat de belangstelling dit keer vooralsnog wat achter blijft. Zeker gezien het feit dat taxonomieën nog altijd een belangrijk hulpmiddel zijn voor het toegankelijk maken van informatie.
  2. De workshop “Werken met het termennetwerk” van Shannon van Muijden en Ruben Schalk. Dat termennetwerk is een toepassing van linked data op het terrein van digitaal erfgoed. Bij deze workshop leer je hoe je termen geautomatiseerd kunt toekennen met behulp van de OpenRefine software en met good-old Excel. Deze workshop was vorig jaar voor het eerst onderdeel van ons programma. Toen waren er aanzienlijk meer aanmeldingen dan nu. Dus waar blijven jullie?
  3. De workshop “Geolocation zoals Bellingcat dat doet” door Annique Mossou. Ook deze workshop werd vorig jaar al een keer gegeven. Toen was het verreweg de best beoordeelde workshop uit ons hele programma. Dat maakt het extra jammer dat aanmeldingen voor deze workshop nu wat lijken achter te blijven. Annique’s Bellingcat-achtergrond vormt hierbij nog een extra aanbeveling om deze workshop niet te willen missen.

We kijken ernaar uit je 18 april in de OBA te ontmoeten bij één van deze workshops of natuurlijk bij één van de andere onderdelen van ons programma. Aanmelden kan hier:
 
aanmelden

20 jaar Facebook

Het 20-jarig jubileum van Facebook markeert een belangrijke mijlpaal in de evolutie van sociale media. Oorspronkelijk in 2004 gelanceerd als “smoelenboek” voor Harvard-studenten, werd Facebook al snel een dominante kracht in het verbinden van mensen over de hele wereld. Dat veroorzaakte een revolutie in de manier waarop we met elkaar omgaan, informatie delen en communiceren. Facebook is in Nederland het populairste sociale medium. Zo’n 7,9 miljoen Nederlanders gebruiken het. En velen van hen nog heel intensief ook.
Geen wonder dat steeds meer onderzoeken aantonen dat Facebook ‘real life’ consequenties heeft. Want naarmate het platform is gegroeid en geëvolueerd in de afgelopen twee decennia, zijn ook de uitdagingen waarmee Facebook wordt geconfronteerd toegenomen.

Verspreiding van schadelijk materiaal

Tijdens een recente hoorzitting hebben Amerikaanse senatoren Mark Zuckerberg, de CEO van Meta, het moederbedrijf van Facebook en ook eigenaar van Whatsapp, beschuldigd van het verspreiden van schadelijk materiaal op het platform. Zoals desinformatie, stalking, haatspraak en ander schadelijk materiaal dat zich heeft kunnen verspreiden door agressieve algoritmen die zijn gericht op het maximaliseren van advertentie-inkomsten. Deze algoritmen geven prioriteit aan betrokkenheid, wat vaak leidt tot de versterking van verdeeldheid zaaiende en sensationele inhoud, in plaats van het bevorderen van betekenisvolle interacties.

Deze erosie van de oorspronkelijke magische formule van sociale media, waarin persoonlijke interacties werden vermengd met massale communicatie, heeft geleid tot groeiende zorgen over de negatieve impact van sociale media op de samenleving. De verspreiding van desinformatie en schadelijke inhoud heeft bijgedragen aan polarisatie, misinformatie en zelfs geweld in de echte wereld.

Ondanks deze uitdagingen blijft Meta, het moederbedrijf van Facebook, ook eigenaar van Messenger, WhatsApp en Instagram, indrukwekkende financiële resultaten behalen. Meta is momenteel $ 742 miljard waard en zal naar verwachting in 2023 een omzet van ongeveer $ 133 miljard realiseren. Echter, naast deze financiële successen, zijn er ernstige scheuren ontstaan in het digitale plein. Deze scheuren vertegenwoordigen de groeiende desillusie met traditionele sociale mediaplatforms en de dringende behoefte aan alternatieve ruimtes voor online interactie.

Dit is belangrijk omdat sociale mediaplatforms inmiddels integrale onderdelen van de moderne samenleving zijn geworden, die de publieke discussie beïnvloeden, politieke meningen vormen en de geestelijke gezondheid beïnvloeden. De ongecontroleerde verspreiding van schadelijke inhoud vormt een bedreiging voor de democratie en sociale cohesie, waardoor het noodzakelijk is om de onderliggende problemen van sociale mediaplatforms aan te pakken.

Op zoek naar nieuwe plekken om verhalen uit te wisselen

Als reactie op deze uitdagingen zoeken mensen steeds vaker alternatieve platforms op waar ze verhalen kunnen uitwisselen en contact kunnen leggen met anderen zonder te worden onderworpen aan hetzelfde niveau van manipulatie en schade. Deze platforms geven prioriteit aan privacy, betekenisvolle interacties en gemeenschapsvorming boven statistieken over betrokkenheid en stijgende advertentie-inkomsten.
Enkele van de nieuwe populaire plekken waar mensen samenkomen om verhalen uit te wisselen zijn:

  • Berichten-apps:
    Platforms zoals WhatsApp, Signal https://signal.org/ en Telegram https://telegram.org/ bieden privé, versleutelde berichtenfuncties waarmee gebruikers contact kunnen leggen met vrienden en familie zonder de kritiek van algoritmen of de verspreiding van schadelijke inhoud. Telegram en Signal zijn als reactie op META’s overheersende positie op de markt gekomen.

  • Niche gemeenschappen:
    Online forums en op gemeenschap gebaseerde platforms zoals Reddit https://www.reddit.com/?rdt=59952 , Discord https://discord.com/ en Clubhouse https://www.clubhouse.com/ bieden ruimtes voor gelijkgestemde individuen om samen te komen en specifieke interesses of onderwerpen te bespreken in een meer gecontroleerde omgeving.

  • Op abonnement gebaseerde platforms:
    Platforms zoals Patreon https://www.patreon.com/nl-NL en Substack https://substack.com/ stellen makers in staat om hun inhoud rechtstreeks bijvan hun publiek ten gelde te maken, waardoor de afhankelijkheid van advertentie-inkomsten wordt verminderd en mogelijk meer oprechte interacties worden bevorderd.

  • Gedecentraliseerde sociale netwerken:
    Opkomende platforms gebaseerd op blockchaintechnologie, zoals Steemit https://steemit.com/ en Minds, https://www.minds.com/ streven ernaar sociale media te decentraliseren, waardoor gebruikers meer controle krijgen over hun gegevens en inhoud en de invloed van algoritmen en gecentraliseerde autoriteiten wordt verminderd.

Het 20-jarig jubileum van Facebook markeert een kritiek moment om na te denken over de impact en toekomst van sociale media op de samenleving. Naarmate de zorgen over de verspreiding van schadelijke inhoud en de erosie van betekenisvolle interacties blijven groeien, zoeken mensen steeds vaker naar alternatieve platforms die privacy, authenticiteit en gemeenschapsvorming prioriteren. Het is essentieel dat beleidsmakers, techbedrijven en gebruikers samenwerken om deze uitdagingen aan te pakken en te streven naar een veiligere en verantwoorde digitale omgeving.

Peter van Gorsel

Ticketverkoop is begonnen


Het programma voor de 12de VOGIN-IP-lezing is klaar. Hoewel we nog niet van alle sprekers definitieve teksten over hun lezingen hebben ontvangen, zijn die lezingen wel alle acht al ingevuld. Van alle tien onze workshops hebben we de beschrijvingen wel al binnen. De ticketverkoop kan vandaag dus beginnen.
Voor deelname op 18 april hoef je niet bij de loketten hierboven aan te sluiten; je kunt je gewoon online aanmelden. En wacht daar ook niet te lang mee, want onze speciale vroegboekkorting geldt maar tot en met 29 februari. Bovendien plegen onze workshops snel vol te lopen.

 

aanmelden

 

Het programma vordert


Met nog drie maanden te gaan begint het programma voor de 12de VOGIN-IP-lezing al aardig vorm te krijgen. Van de acht lezingen waarvoor het programma ruimte biedt (de twee keynotes meegerekend), hebben we er intussen al zeven kunnen vastleggen. Wie nieuwsgierig is wat hij/zij op 18 april voorgezet krijgt, moet nog even geduld hebben. We willen ook het laatste gaatje gevuld hebben, voordat we het programma aan de grote klok hangen. Wel kunnen we nu al verklappen dat het programma natuurlijk weer interessant zal worden.

En dan zijn er ook altijd nog de workshops. Die zitten in een wat minder rigide schema, zodat we de vrijheid hebben daar naar believen nog wat toe te voegen.
Op dit moment zijn er daarvan (ook) al zeven vastgelegd. Maar we verwachten dat tegen de tijd dat u kunt aanmelden uit wel meer dan die zeven gekozen kan worden. Het duurt dan ook niet al te lang meer voordat we de inschrijving kunnen openen, wanneer het hele programma bekend is. Dan breekt weer een periode van keuzestress aan, als u bij het aanmelden uw keuze moet maken tussen al die razend interessante lezingen en workshops.

De datum is geprikt

Save the date: voor de volgende VOGIN-IP-lezing hebben we 18 april als datum geprikt. Dat is ongeveer een maand later dan gebruikelijk. Reden daarvoor is een verbouwing bij de OBA, waardoor we daar niet eerder terecht kunnen. Maar we gaan ervan uit dat dat u niet zal weerhouden ons weer te bezoeken. We gaan intussen hard aan de slag om u ook deze 12de keer weer een uitdagend programma te bieden.

Vandaag hebben we ook een nieuwsbrief uitgestuurd, waarin we deze datum aankondigden. Als u die gemist hebt, kunt u hem [HIER] nog lezen. Behalve die datum, vindt u daarin ook nog een paar nagekomen nieuwtjes over het vorige evenement, die we tot dusverre verzuimd hadden hier te melden.

Deelnemers hebben gesproken


Sneller dan ooit is er gereageerd op ons verzoek de evaluatie van de VOGIN-IP-lezing in te vullen. In iets meer dan een week waren al meer dan 90 reacties binnengekomen. En kennelijk was iedereen ook zeer geïnspireerd, want op de open vragen hadden we nooit eerder zo veel en zulke uitgebreide reacties binnengekregen. Dat had als resultaat dat er uiteindelijk een rapport van 24 bladzijden ligt; een heleboel huiswerk voor het VOGIN-IP-team dat zorgvuldig moet analyseren wat volgend jaar beter kan en moet. Automatisch door het Google formulier gegenereerde grafische weergaven, zoals de rondjes hierboven, vormen nog maar een heel klein deel van die 24 bladzijden.

In de rondjes hierboven zie je antwoorden op drie van onze vragen. De derde vraag hadden we dit jaar toegevoegd, omdat we merkten dat lang niet alle deelnemers hun deelnamecertificaat meenemen. De uitkomst daarvan maakt in elk geval dat we ons nader zullen beraden of we nog met die certificaten door moeten gaan.

De cijfers die jullie voor de catering gaven – met een gemiddelde ruim boven de 8 – stemmen ons in eerste instantie redelijk tevreden. Maar als we naar de open opmerkingen bij deze vraag kijken, zien we ook wel heel uiteenlopende en soms tegengestelde meningen. Een kleine selectie:

Prima koffie en theevoorziening, goede lunch en borrel na afloop.
Thee en koffie was niet voldoende.
Ruim voldoende keuze en goede kwaliteit.
In koffiepauze waren de koeken op. Koffie was heel erg slap.
Was prima in orde.
Ook de muffin bij de thee was op toen ik arriveerde.
Was heerlijk en zag er mooi uit.
Alles was op toen we naar boven kwamen.
De lunch was overigens (zoals ieder jaar) uitstekend.
Was het in voorgaande jaren beter?
Heel goed en gevarieerd.
 

Heel uiteenlopend zijn ook de meningen over de ruimte in de OBA waar we het congres organiseren. Sommigen zijn louter positief, anderen ventileren bezwaren tegen de beperkte (en gehorige) ruimte buiten de theaterzaal. Jammer genoeg hebben we op dat laatste natuurlijk geen invloed, tenzij we uitwijken naar een andere zaalruimte, waar dan op andere punten misschien weer allerlei bezwaren aan kleven.

Interessanter zijn natuurlijk de oordelen die jullie over lezingen en workshops gaven. Ook dit jaar vergelijken we weer wat cijfers met die van voorgaande jaren.

De keynote van Elisabeth Bik scoorde met een gemiddelde van 8,57 maar 0,1 lager dan de hoogste ooit (de keynote van Frédérik Ruys over datavisualisatie in 2019). En het gemiddelde van beide keynotes werd ook alleen maar overtroffen door de gemiddelden van 2019 en 2017.
Het gemiddelde van de overige lezingen werd niet door andere jaren overtroffen; met 7,9 was het vrijwel gelijk aan de gemiddelden van de afgelopen twee jaar.
Het hoogst scoorde dit jaar de lezing van Miet Claes; alleen vorig jaar was er een lezing die nog wat hoger scoorde. Dat was toen overigens ook al van een Belgische spreker – Brecht Castel!

Tot slot natuurlijk ook nog iets over de workshops. Met een gemiddeld cijfer van 9,1 sprong de workshop over geolocatie van Bellingcat-docent Annique Mossou er dit jaar duidelijk uit. De enige keer dat een workshop al eens hoger gewaardeerd werd – vorig jaar – telt niet serieus mee, want dat cijfer was gebaseerd op de respons van maar twee (!) deelnemers, terwijl het cijfer van Annique een gemiddelde van twaalf respondenten was. Het is wel aardig om dit summiere overzicht nog even te besluiten met een paar van de (louter enthousiaste) opmerkingen die deelnemers over deze workshop maakten.

Geweldige docent, leuke en leerzame oefeningen.
Goed ingeperkt op één onderwerp (geolocatie) zodat dit goed uitgewerkt kon worden.
Leuke praktijkvoorbeelden om uit te proberen. De tijd vloog voorbij.
Zou dit wel als een langere workshop willen volgen
Top presentatie, lekker interactief, veel geleerd!!
Inspirerend om iemand van Bellingcat ‘in het echt’ te mogen meemaken
 

Hopelijk inspireren deze uitspraken nieuwe deelnemers om volgend jaar ook een workshop te komen volgen. Want bij de andere workshop waren nog wel meer toppers, waarvan er vijf maar net onder de 9 scoorden.

Elisabeth’s podcast


Op 16 maart is op een rustig plekje in de OBA ook nog een podcast met keynote spreker Elisabeth Bik opgenomen. Beluisteren van die podcast is een “must” voor wie 16 maart niet bij haar lezing kon zijn (en trouwens ook voor een ieder die daar wel bij was).
In de rubriek “de VOGIN Statafel” voerden hosts Bart van der Meij en Leon Heuts een inspirerend gesprek van ruim 40 minuten met Elisabeth Bik over haar talent om wetenschappelijke fraude op te sporen, over het belang van zuiverheid in de wetenschap en over de perverse prikkels in het wetenschappelijk bedrijf. Met tips & trucs waar je zelf op kunt letten als je een wetenschappelijke publicatie leest.

16 maart


Afgelopen donderdag waren bijna 250 vakgenoten aanwezig bij een – in onze ogen succesvolle – 11de editie van de VOGIN-IP-lezing. Daarmee waren we weer vrijwel terug op de pre-corona aantallen van vroeger. Zoals je hierboven kunt zien, was de zaal vlak voor de plenaire opening dan ook al aardig vol gelopen.

Als organisatoren waren we zelf weer aangenaam verrast door de kwaliteit van veel lezingen. Maar over de kwaliteit van het gebodene – zowel lezingen als workshops – mogen we natuurlijk pas objectief iets zeggen als voldoende deelnemers ons evaluatieformulier hebben ingevuld. Afgaand op de reacties van bezoekers die we donderdag in de wandelgangen spraken, mogen we nu toch al voorzichtig de gemeen­plaats uitspreken dat “de thuisblijvers echt wat gemist hebben”. Het organiserend en uitvoerend team op de foto hieronder, ziet er aan het eind van de dag dan ook tevreden uit.

De enige echte tegenvaller was dat onze intussen vaste factchecking workshopdocent Alexander Pleijter woensdag plotseling ziek geworden was. Op deze wel heel korte termijn hadden gezamenlijke pogingen om nog een invaller voor deze volgeboekte workshop te vinden helaas geen succes meer. We hebben de bijna 40 gedupeerde deelnemers vervolgens wel zo goed mogelijk bij andere programmaonderdelen ondergebracht. Niettemin onze (en Alexander’s) excuses voor deze tegenvaller.

De presentaties van de sprekers staan intussen al op deze website. Ook hebben we de donderdag verstuurde tweets al verzameld. Vooral twee van onze buitenlandse sprekers – Elisabeth Bik en Katariina Kari – zijn daar heel actief in geweest. Een overzicht van wat we allemaal al hebben met betrekking tot 16 maart en van wat er nog komt, verzamelen we op een terugblikpagina. Daar staan nu ook al een paar van Twitter geplukte foto’s. Maar het wachten is natuurlijk op de officiële congresfoto’s die we zo spoedig mogelijk proberen te publiceren.
[Note: de foto’s zijn intussen 28-03-2023 gepubliceerd]
 

We zien jullie donderdag

Voordat de deelnemers aan de elfde VOGIN-IP-lezing donderdag 16 maart in alle vroegte naar de OBA afreizen, hebben we hier nog een paar mededelingen.

  • De meeste deelnemers zullen de OBA, de Openbare Bibliotheek Amsterdam wel kennen. Zo niet: het is op het Oosterdokseiland, 10 minuten lopen oost van het Centraal Station. Kijk zonodig nog even op Google Maps. Via https://tinyurl.com/OBA-voginip kom je virtueel al op de goede plek terecht.
    De OBA is goed bereikbaar met openbaar vervoer. Wie niettemin met de auto wil komen, vindt nadere informatie op de site van de parkeergarage die zich naast/onder de OBA bevindt.
  • We beginnen al vroeg. De eerste lezing start om 9:45 uur. Zorg dus dat je tijdig aanwezig bent.
    Het is het handigst om met lift of roltrap naar de 6de etage te gaan en daar de trap naar het theater te nemen. Om de aanmelding wat te stroomlijnen, splitsen we de deelnemers halverwege die trap op alfabet: A-K en L-Z. Bovenaan die trappen kun je je badge en verdere paperassen ophalen en vast een kopje koffie nemen.
  • Kijk thuis nog even voor welke workshop(s) en/of lezingentrack(s) je had ingeschreven. Omdat een aantal workshops is volgeboekt, is het niet mogelijk daar nog van af te wijken. Het definitieve programma vind je op onze website. Daar vind je ook links naar plattegronden waarop is aangegeven waar de workshoplocaties zich bevinden. Bij aanmelding ontvang je trouwens ook nog een gedrukt programmaboekje waar die plattegronden in staan.
  • In de foyer op de 7de etage is geen bewaakte garderobe. Wel staan er garderoberekken.
  • Er is Wifi bij de OBA. Je kunt je laptop of tablet dus meenemen. Voor het meedoen aan de meeste workshops is eigen apparatuur zelfs onontbeerlijk. En verder kun je natuurlijk je aantekeningen rechtstreeks in de cloud maken en via sociale media ervaringen delen met andere deelnemers of met thuisblijvers.
    Er is al een hashtag #voginip afgesproken. Lekker kort, zonder jaartal, omdat het vanzelfsprekend is dat het nu om de aflevering van dit jaar gaat.
  • In de pauzes kun je op de 7de etage voor koffie en thee terecht en kun je de stands (=tafels) van onze sponsoren bezoeken. De lunch wordt ook in die ruimte en op de 6de etage geserveerd.
  • Na afloop van het programma bieden we je een borrel met hapjes aan, om daarbij na te praten en te netwerken. Loop na de laatste spreker dus niet meteen weg. En laat het thuisfront vast weten dat het iets later kan worden, want we mogen tot 18:30 uur blijven.

 

En realiseer je je nu ineens dat je helemaal had vergeten om je aan te melden voor deze fantastische dag? Dat kan gelukkig nog steeds. Alleen zul je dan donderdag genoegen moeten nemen met een handgeschreven deelnemersbadge.