Author: voginip
Uitstel
In onze vorige nieuwsbrief hadden we gemeld dat de inschrijving voor ons evenement op 7 januari zou starten. Dat was gisteren! Maar door omstandigheden was het helaas niet gelukt om alles wat daarvoor nodig was, op dat moment al klaar te hebben staan. Daarom hebben we die start ruim een week moeten uitstellen. Via onze nieuwsbrief houden we alle belangstellenden op de hoogte wanneer we er wel klaar voor zijn.
2025
Het VOGIN-IP-team wenst u allen een inspirerend en succesvol 2025 toe. Natuurlijk hopen we een ieder op 27 maart bij de OBA te treffen voor de 13de VOGIN-IP-lezing. Een goed voornemen? Verzeker u van zo’n felbegeerd entreebewijs voor de VOGIN-IP-lezing 2025. Over een week opent de inschrijving.
Marjo, Monique, Karin, Theo, Peter, Will, Michel, Eric
Elisabeth Bik wint Einstein Award 2024
Onze 2023 keynote-spreker Elisabeth Bik was ineens weer in het nieuws. De Einstein Stiftung Berlin blijkt haar op 18 november de [nu voluit:] “Einstein Foundation Individual Award 2024” te hebben toegekend.
De Universiteit Utrecht, waar Elisabeth Bik haar opleiding kreeg en haar promotieonderzoek deed, sprong ook meteen trots bovenop dit bericht. En als organisatoren van de VOGIN-IP-lezing, die haar in 2023 voor een keynote-lezing hadden uitgenodigd, kunnen we daar natuurlijk niet bij achterblijven. Wij feliciteren Elisabeth van harte met deze mooie bekroning van haar onvermoeibare speurwerk naar gesjoemel in wetenschappelijke publicaties. Wat al eerder daarover op de VOGIN- en VOGIN-IP-sites verscheen:
- In de VOGIN Statafel podcast voerden hosts Bart van der Meij en Leon Heuts drie kwartier lang een inspirerend gesprek met Elisabeth Bik over haar talent om wetenschappelijke fraude op te sporen, over het belang van zuiverheid in de wetenschap en over de perverse prikkels in het wetenschappelijke bedrijf. Met tips & trucs waar je zelf op kunt letten als je een wetenschappelijke publicatie leest.
- De presentatie bij Elisabeth’s keynote
- Een interview met Elisabeth in vakblad IP, naar aanleiding van haar lezing.
Tot slot nog een paar feiten waar de Utrechtse DUB-site de nadruk op legde:
Elisabeth Bik studeerde biologie in Utrecht, promoveerde in de microbiologie aan de UU en werkte jarenlang bij het RIVM. Daarna verhuisde ze naar de Stanford University in Amerika. Sinds 2019 richt ze zich volledig op het opsporen van fraude in wetenschappelijke publicaties.
Bik heeft vooral een goed oog voor geknoei met beeldmateriaal. Ze ontdekte talloze beeldbewerkingen waarmee onderzoekers hun resultaten probeerden op te poetsen. Volgens de Einstein Foundation heeft ze fouten opgemerkt in 7.600 publicaties, waarvan er 1.100 zijn teruggetrokken.
Volgens de Einstein Foundation heeft Bik “wereldwijd enorme impact gehad” door fraude en manipulatie in de wetenschap bloot te leggen. Bik wil de 200.000 euro [van de prijs] gebruiken om haar fraudejacht voort te zetten.
Bik heeft vooral een goed oog voor geknoei met beeldmateriaal. Ze ontdekte talloze beeldbewerkingen waarmee onderzoekers hun resultaten probeerden op te poetsen. Volgens de Einstein Foundation heeft ze fouten opgemerkt in 7.600 publicaties, waarvan er 1.100 zijn teruggetrokken.
Volgens de Einstein Foundation heeft Bik “wereldwijd enorme impact gehad” door fraude en manipulatie in de wetenschap bloot te leggen. Bik wil de 200.000 euro [van de prijs] gebruiken om haar fraudejacht voort te zetten.
10 jaar Bellingcat
14 en 15 november nodigt Bellingcat een ieder uit om hun 10-jarig bestaan te vieren middels twee live presentaties op YouTube. Omdat de VOGIN-IP-lezing een belangrijk deel van die tien jaar met Bellingcat gedeeld heeft, blikken we hier nog even terug op die gezamenlijke acht jaar.
Op de 2017-editie van ons evenement verzorgde Christiaan Triebert voor het eerst een lezing over de OSINT- en geolocatie-activiteiten die hij voor Bellingcat uitvoerde. Voor ons organiserend team was dat aanleiding om aan te haken bij de Crowdsourcing-actie die Bellingcat dat jaar gestart was. Door samenwerking met VOGIN-fonds en GO-fonds lukte het om Bellingcat’s streefbedrag te halen, zodat alle toezeggingen ook echt gehonoreerd moesten worden. Voor ons had dat ook nog twee leuke gevolgen:
-1: Christiaan werd hierdoor bereid gevonden voor VOGIN een workshop van een hele dag te verzorgen.
-2: Op de Bellingcat-site kwam een week lang een banner voor de VOGIN-IP-lezing te staan.
In 2019 heeft Eliot Higgins, de oprichter van het Bellingcat collectief, de VOGIN-IP-keynote verzorgd. Hem naar Amsterdam te krijgen was misschien wel iets makkelijker geworden, sinds Bellingcat een vestiging in Nederland in Den Haag had gekregen. Dat was mede mogelijk geworden door de bijdrage van een half miljoen (!!) 
die ze eerder dat jaar van de postcodeloterij hadden gekregen – op de foto hiernaast door Christiaan Triebert in ontvangst genomen. Vergeleken met dat bedrag was onze crowdfunding-bijdrage van twee jaar eerder natuurlijk maar peanuts.
In ons programma voor 2020 stond ook een keynote van Christiaan geprogrammeerd – al was hij intussen overgestapt naar het Visual Investigations Team van de New York Times. Maar tot onze grote spijt maakte de COVID-19 pandemie dat deze lezing niet live gegeven kon worden. Met enige vertraging is hij uiteindelijk later dat voorjaar wel online als ZOOM-sessie gegeven. Enig voordeel daarvan is, dat deze presentatie ook achteraf nu nog steeds bekeken kan worden. [En ook de rest van het programma.]
Sinds 2023 verzorgt intussen Annique Mossou namens Bellingcat geolocatie-workshops die bij de deelnemers ook weer zeer in de smaak vallen.
Laten we tot slot nog even terugkomen op de uitnodiging van Bellingcat waar we dit bericht mee begonnen. Links voor de twee genoemde YouTube presentaties op 14 en 15 november, vind je op https://www.youtube.com/@bellingcatofficial/streams
Beoordeling van lezingen en workshops
De evaluaties van dit jaar hebben we intussen bekeken. Het doet ons genoegen dat de deelnemers dit jaar weer overwegend positieve beoordelingen gaven aan de lezingen en workshops die we aanboden. Als we vergelijken met voorgaande jaren, zien we dat de hoogste scores wel eens hoger zijn geweest, maar dat de laagste scores – op één uitzondering na – altijd lager waren dan dit jaar. Dus geen negatieve uitschieters en de gemiddelde scores op een hoog niveau.
Daarbij willen we ook de toppers nog even in het zonnetje zetten. Bij de lezingen waren dat ex aequo de lezingen van Michiel van der Meer (keynote over de rol van large language models in informatieverwerking), Fulco Blokhuis (over “AI en IE” – Intellectueel Eigendom) en Daniel Canter (over “ASML’s Taxonomy Adventure”), met alle drie een gemiddelde score van 8.2. Bij de workshops was dat – evenals vorig jaar – die van Annique Mossou (over “Geolocation zoals Bellingcat dat doet”), met een gemiddelde score van 8,6. Runners-up waren dit jaar Daan Damen (over “de waarde van AI voor de culturele sector”) en Shannon van Muijden & Ruben Schalk (“Werken met het termennetwerk”), beide workshops met een gemiddelde van 8,3.
Resultaten van andere aspecten uit de evaluatie houdt u nog even van ons tegoed
AI’s ecological footprint revisited
In een eerdere blogpost getiteld “Voetafdrukken van ChatGPT” hebben we een half jaar geleden hier al eens aandacht besteed aan de niet geringe ecologische voetafdruk die generatieve AI-technieken met zich mee brengen. Nu vorige week bij de VOGIN-IP-lezing zoveel aandacht werd besteed aan AI-aspecten van ons vakgebied, lijkt het goed daar nog eens op terug te komen. Te meer omdat aan dat ecologische aspect eindelijk ook in wat ruimere kring aandacht lijkt te worden besteed.
Zo is onlangs de “Stichting Duurzame Data” opgericht, die een campagne lanceert voor meer bewustzijn van energieverbruik door dataprocessen. Zij stellen onder meer: ‘Aankomende data-explosie heeft serieuze gevolgen voor milieu, maatschappij en economie’.
Hier vind je het volledige persbericht dat aan de pas opgerichte stichting wordt gewijd.
Maar eerder kwamen we ook al wat berichten in deze richting tegen:
“Aartsvijand van crypto richt zich nu op AI“: Al een aantal jaren berekent Alex de Vries de klimaatschade van crypto. Nu neemt hij het energieverbruik van AI onder de loep.
En ook:
The growing energy footprint of artificial intelligence.
Hier moeten we toch nog maar eens aan denken voordat we systemen als ChatGPT, Bard of DALL-E inzetten voor toepassingen waarvoor dat geen echte meerwaarde biedt.
Eric Sieverts
Latere aanvulling:
In KNVI’s IT-INFRA nieuwsbrief waaruit we hier al eerder citeerden stuitten we ook nog op een bericht dat de energiehonger van AI duidelijk illustreert:
“Kunstmatige intelligentie heeft zoveel elektriciteit nodig, dat bedrijven in deze sector beginnen te investeren in de energiesector. Zo investeerde Sam Altman, de CEO van OpenAI, onlangs in Exowatt, een bedrijf dat zonnestroom gebruikt voor datacenters. […]
Intussen werkt Microsoft er aan om goedkeuring te krijgen voor kernenergie voor de AI-activiteiten, en vorig jaar zei Amazon, grote investeerder in AI-bedrijf Anthropic, dat het in meer dan 100 duurzame energieprojecten heeft geïnvesteerd, waardoor het ‘voor het vierde jaar op rij de grootste zakelijke afnemer van duurzame energie ter wereld is.”
“Kunstmatige intelligentie heeft zoveel elektriciteit nodig, dat bedrijven in deze sector beginnen te investeren in de energiesector. Zo investeerde Sam Altman, de CEO van OpenAI, onlangs in Exowatt, een bedrijf dat zonnestroom gebruikt voor datacenters. […]
Intussen werkt Microsoft er aan om goedkeuring te krijgen voor kernenergie voor de AI-activiteiten, en vorig jaar zei Amazon, grote investeerder in AI-bedrijf Anthropic, dat het in meer dan 100 duurzame energieprojecten heeft geïnvesteerd, waardoor het ‘voor het vierde jaar op rij de grootste zakelijke afnemer van duurzame energie ter wereld is.”
Welkom a.s. donderdag bij de twaalfde VOGIN-IP-lezing
Nog een paar (gebruikelijke) laatste mededelingen voordat de VOGIN-IP-deelnemers 18 april in alle vroegte naar de OBA afreizen.
De meeste deelnemers zullen de OBA, de Openbare Bibliotheek Amsterdam wel kennen. Dit is namelijk al de 10de keer dat ons evenement daar gehouden wordt. Maar mocht je de plek nog niet kennen: het is op het Oosterdokseiland, 10 minuten lopen oosteliijk van het Centraal Station. Kijk zonodig nog even op Google Maps. Via https://tinyurl.com/OBA-voginip kom je virtueel al op de goede plek terecht.- De OBA is goed bereikbaar met openbaar vervoer of (voor Amsterdammers) met de fiets. Wie niettemin met de auto wil komen, vindt nadere informatie op de site van de parkeergarage die zich naast/onder de OBA bevindt.
- We beginnen al vroeg. De eerste lezing start om 9:45 uur. Zorg dus dat je tijdig aanwezig bent.
Het is het handigst om met lift of roltrap naar de 6de etage te gaan en daar de trap naar het theater te nemen. Wie wat slecht ter been is, mag natuurlijk ook meteen de lift naar de 7de etage nemen, rechts bij de hoofdingang. Om de aanmelding wat te stroomlijnen, splitsen we de deelnemers op alfabet: A-K en L-Z.
- Kijk thuis nog even voor welke workshop(s) en/of lezingentrack(s) je had ingeschreven. Voor wie dat niet zo snel meer bij de hand heeft: op de badge die je bij binnenkomst ontvangt, staan de locaties vermeld van de keuzes die je voor ochtend- en middagprogramma gemaakt had. Omdat de meeste workshops zijn volgeboekt, is het niet mogelijk nog van die keuzes af te wijken. Het definitieve programma vind je op onze website. Daar vind je ook een plattegrond waar de workshoplocaties zich bevinden. Bij inschrijving ontvang je overigens ook nog een gedrukt programmaboekje waar die plattegronden in staan.
- In de foyer op de 7de etage is geen bewaakte garderobe. Wel staan er garderoberekken.
- Er is WiFi bij de OBA, zowel van de OBA zelf, als via PublicRoam waarover we vorige week een blogpost publiceerden. Je kunt dus je laptop of tablet meenemen. Voor het meedoen aan de meeste workshops is het zelfs onontbeerlijk eigen apparatuur ter beschikking te hebben. En verder kun je natuurlijk je aantekeningen rechtstreeks in de cloud maken en via sociale media ervaringen delen met andere deelnemers of met thuisblijvers. Er is al een hashtag #voginip afgesproken.
- In de pauzes kun je voor koffie en thee in de foyer op de 7de etage terecht. Daar kun je ook de stands (=tafels) van onze sponsoren bezoeken. De lunch wordt eveneens in die ruimte en op de 6de etage geserveerd.
- Na afloop van het programma bieden we je een borrel met hapjes aan, om daarbij na te praten en te netwerken. Loop na de afsluitende Prompt Battle dus niet meteen weg. En laat het thuisfront vast weten dat het iets later kan worden, want we mogen tot 18:30 uur blijven.
Realiseer je je nu ineens dat je eigenlijk helemaal had vergeten je aan te melden voor deze fantastische dag? Aanmelden kan gelukkig nog steeds. Alleen zul je dan donderdag genoegen moeten nemen met een handgeschreven deelnemersbadge.
We kijken er al naar uit jullie donderdag te zien.
KvR-award voor MdR
Bij de allereerste IP-lezing – de verre voorloper van de huidige VOGIN-IP-lezingen – in 1999 was Keith van Rijsbergen de keynote spreker. Van oorsprong Nederlander (hij heette Kees), was hij al jarenlang hoogleraar in Glasgow. En een beroemdheid op het gebied van Information retrieval. 
In 1999 peperde hij zijn toehoorders bij IP al in, dat het Booleaanse model voor de meeste zoektoepassingen volstrekt ongeschikt was. Nu, 25 jaar later, zijn de meeste mensen daar intussen wel van overtuigd – ook al zijn er nog altijd toepassingen waarvoor Booleaanse combinaties wel degelijk nog tot goede resultaten leiden.
Op de European Conference on Information Retrieval (ECIR) die vorige maand in zijn thuisstad Glasgow werd gehouden, is een naar Keith van Rijsbergen genoemde prijs uitgereikt. En die ging dit keer naar een andere Nederlander, Maarten de Rijke. Ook een goede bekende, want 10 jaar geleden was Maarten onze keynote spreker op de tweede VOGIN-IP-lezing.
Na zijn keynote op 25 februari 2014 ontvangt Maarten de Rijke
van dagvoorzitter Boyd Hendriks de gebruikelijke sprekersvergoeding
WiFi via PublicRoam
Bij de OBA is voor deelnemers aan de VOGIN-IP-lezing altijd WiFi aanwezig. Daarmee verbinding maken gaat de een vaak wat makkelijker af dan de ander. Daarom is het fijn dat de OBA ons erop geattendeerd heeft dat ze ook op PublicRoam zijn aangesloten. Wie zich daar aanmeldt kan automatisch WiFi toegang krijgen op bijna 1000 lokaties van deelnemende organisaties. Dat is zeker iets om te proberen. Als je nu al een account aanmaakt, heb je 18 april in elk geval een uitwijkmogelijkheid als zich problemen mochten voordoen. En bij al die andere deelnemende lokaties kun je dan ook meteen eenvoudig terecht.
Op de site van PublicRoam vind je informatie hoe je een account aanvraagt en – per soort apparaat – hoe je daarmee verbinding maakt. Alleen kun je dat laatste helaas nog niet meteen uittesten als je niet bij PublicRoam WiFi in de buurt bent.
NB: PublicRoam is gelieerd aan “Public Spaces”, waarover Jantien Borsboom op 18 april een lezing zal houden.
vogin-ip-lezing 