Workshop “Maak je eigen infographic”
Informatie presenteren we meestal in de vorm van tekst, terwijl beelden in sommige gevallen veel geschikter zijn om een boodschap over te brengen. Infographics, informatieve illustraties, zijn bedoeld voor het visueel overdragen van data, informatie of kennis. Mede door een aantrekkelijke vormgeving is een infographic een krachtige manier om de essentie van de boodschap duidelijk te maken.
Deze workshop is een verdieping op de introductieworkshop “Maak je eigen infographic” die Joyce in 2020 online voor de VOGIN-IP lezing verzorgde. In deze workshop ga je verder aan de slag met je eigen infographic. Je kunt hiervoor verder gaan waar je gebleven was. Maar heb je nieuwe ideeën of kon je vorige keer niet deelnemen, geen probleem, dan neemt Joyce je vanaf de basis mee hoe je een aansprekende infographic gaat opbouwen.
De nadruk ligt in deze workshop op zelf doen en aan de slag. Het meenemen van een laptop of tablet is dan ook vereist. Na afloop van de workshop ga je naar huis met een uitgewerkte opzet voor je eigen infographic.

Robin Ottjes
Robin Ottjes is een medisch informatiespecialist bij de Centrale Medische Bibliotheek van het UMCG. Zijn takenpakket bestaat grotendeels uit drie thema’s, namelijk onderzoek ondersteuning, onderwijs en innovatie. Hieronder vallen het werken met onze repository (PURE), het geven van workshops en het innoveren van bibliotheekdiensten. Het beste voorbeeld hiervan is het opzetten van een 3D en VR-lab in de medische bibliotheek. Als afgestudeerd historicus weet hij dat je niet in het verleden moet blijven hangen, daarom is het zoeken en testen van nieuwe tools of technologieën die het werk van artsen, onderzoekers en studenten makkelijker moet maken ook een belangrijk onderdeel van zijn werk.
| web | twitter | li |

Workshop “Hoe kom ik nu aan de full-text? – Actueler dan ooit, met het huidige “thuiswerken”!””
Thuiswerken en off-campus toegang tot wetenschappelijk informatie en bibliotheekdiensten is crucialer dan ooit door Corona. Daarnaast is toegang tot tijdschriften erg prijzig en veel instituten hebben niet de middelen om een licentie op alles te nemen. Vooral organisaties buiten de academische wereld worstelen met toegang tot onderzoek. Bovendien moeten de organisaties met toegang de vraag stellen, wat zullen we doen als we plotseling de toegang tot een reeks tijdschriften verliezen omdat het abonnement is geannuleerd? Als de bibliotheek een artikel niet kan leveren, weten we dat onze gebruikers andere manieren zullen gebruiken om de pdf te krijgen. Echter, deze andere manieren bespreken we bijna nooit. Hoeveel verschillende manieren zijn er precies? Hoe werken ze? Hoe kan ik het groeiende aantal open access-artikelen -die her en der verspreid zijn over het web- op de meest efficiënte manier vinden?
Deelnemers aan de workshop leren over alle mogelijke manieren en hulpmiddelen en krijgen tips om de full-tekst te vinden van wetenschappelijke publicaties. We bespreken “best practices” van bibliotheek-tools en diensten (Linkresolvers, Discovery, LeanLibrary, LibX, Apps, etc.) en testen vooral alle alternatieve tools zoals EndNote Click (voorheen Kopernio), Unpaywall, CORE Discovery, OpenAccess-Button, LibKey Nomad, Google Scholar-Button en andere extensies of bookmarklets.
Breng laptops, smartphones en/of tablets mee en zorg dat in ieder geval Chrome, Edge en/of Firefox beschikbaar is.

Workshop: “Bibliometrische visualisaties voor het bijhouden van wetenschappelijke literatuur: VOSviewer”
Het is van essentieel belang dat onderzoekers een actueel overzicht hebben van de literatuur in hun onderzoeksveld. Gegeven het enorme aantal publicaties dat wekelijks in wetenschappelijke tijdschriften verschijnt, kan het bijhouden van alle relevante literatuur en het verkrijgen van een goed overzicht van een onderzoeksveld echter een uitdaging zijn en veel tijd kosten. Bibliometrische visualisaties ondersteunen deze taak. Dit soort visualisaties biedt een intuïtief overzicht van de relevante literatuur in een onderzoeksveld. Zo kunnen onderzoekers een beter inzicht krijgen in de structuur en de ontwikkeling van een veld en een indruk krijgen van de belangrijkste bijdragen in het veld.
Deze workshop is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in het maken van bibliometrische visualisaties. In deze workshop krijgen deelnemers een introductie in het werken met de VOSviewer softwaretool voor het maken van dit soort visualisaties. Deelnemers gaan zelf met de tool aan de slag en zullen begeleid worden in het maken van visualisaties van een onderzoeksveld naar keuze. Ze zullen ook worden getraind in het interpreteren van deze visualisaties en het gebruik ervan om zo een beter begrip te krijgen van de structuur en de ontwikkeling van het onderzoeksgebied. Voor het praktische gedeelte van de workshop is een laptop vereist.
[Zie ook deze blogpost]

Workshop “Een startende éénpitter in informatie-land: wat goed ging en wat niet”
In de workshop evalueert Erik Elgersma na de eerste twee jaar wat wel en niet werkte in zijn informatie-éénpitter rol. Ter inspiratie worden de actuele gegevens van zijn eigen bedrijf als case study gebruikt. De evaluatie bestaat uit vragen die relevant zijn voor iedere informatie professional zoals:

• Wie zijn je klanten?
• Hoe goed ken je ze?
• Wie is eigenlijk je concurrent?
• Waarom en hoe kun je van die concurrent winnen?
• Hoe zorg je dat je beoogde klanten jou kennen?
• Wat werkt? Wat werkt niet?
• Hoe vind je uit waarmee je ze het beste kan bedienen?
• Hoe innoveer je je diensten om ze nog beter te kunnen bedienen?

Na afloop van de workshop heeft de deelnemer vragen en antwoorden ter reflectie. De workshop kan bijdragen aan het nog beter kunnen invullen van haar of zijn rol als informatie-professional.
[zie ook deze video]

Workshop “Analyse van open data met open source software Jamovi en R”
Open wetenschap is hard op weg om mainstream te worden. Vanuit de overtuiging dat vooruitgang in de wetenschap meer gebaat is bij samenwerking dan met te ver doorgeschoten competitie en betaalmuren, delen onderzoekers hun programma’s, code, data, publicaties, lezingen en onderwijsmateriaal, gratis en met zo min mogelijk auteursrechtelijke restricties. Dit brengt ook het zelf analyseren van data door niet-wetenschappers dichterbij. Deze ‘democratisering’ van wetenschap (‘citizen science’) heeft echter ook een keerzijde: je moet wel weten wat je doet – en anderen moeten het kunnen controleren.
In deze workshop gaan we aan de slag en krijgen we al doende te maken met de grootste valkuilen voor de beginnende data-analist. We onderzoeken twee ‘cases’: kwantitatieve gegevens over de openbare bibliotheken in Nederland (hangen uitleencijfers samen met bezoekcijfers, en verschilt dat naar grootte van de bibliotheek?), en kwalitatieve gegevens over de schrijfstijl van literaire auteurs (kun je aan de stijl zien wie het heeft geschreven?). We gebruiken daarbij het open-source-pakket Jamovi dat is gebaseerd op de statistische programmeertaal R. R komt zelf ook aan bod. We maken daarbij gebruik van de RStudio-omgeving.
Voor wie?
De workshop is bedoeld voor IP’ers, in het bijzonder data librarians/research data managers, die vertrouwd zijn met het gebruiken en verwerken van data(bestanden) maar nog weinig ervaring hebben in het zelf analyseren ervan. Ook als je al ervaring hebt met commerciële pakketten als SPSS of SAS maar nog niet met hun open source-tegenhangers is deze workshop nuttig.
Benodigdheden

• Neem je eigen laptop mee (Windows/MacOS/Linux mee). Het gebruik van een chromebook wordt afgeraden omdat R en RStudio daarop alleen via een omweg (waarbij ik je niet kan helpen) te installeren zijn (er is wel een versie van Jamovi voor chromebooks).
• Om de beperkte tijd (2 uur) nuttig te kunnen besteden, is het handig dat je de pakketten Jamovi, R en RStudio al vooraf hebt geïnstalleerd. Ongeveer een week voor de workshop ontvang je van mij een mail met instructies (en de versienummers van de pakketten die we gaan gebruiken).

Inhoud

• Open software en open data als onderdeel van open science
• Wat zijn R, RStudio en Jamovi?
• Zoeken naar en binnenhalen van databestanden
• Wat je echt even moet weten voor je met statistische analyse begint
• Praktijkvoorbeeld 1: analyse van kwantitatieve data met Jamovi; casus: openbare bibliotheken in NL
• Praktijkvoorbeeld 2: analyse van kwalitatieve data met R; casus: schrijfstijl van auteurs
• Delen van je data, scripts en documenten (preprints) op het web (ggplot2, tidyverse, Shiny, R Markdown)
• Tot slot: tips, trucjes en handige sites

Workshop “Zo word je factchecker”
Fake news! Het is inmiddels een gevleugelde term. Als een journalist een fout maakt of een verzonnen bericht rumoer veroorzaakt, dan valt al gauw de term ‘nepnieuws’. Nieuwscheckers houdt zich sinds 2009 bezig met het checken van discutabele nieuwsberichten. Berichten van gerenommeerde media, maar ook van vage clickbaitwebsites. Sinds 2021 maakt Nieuwscheckers deel uit van een Nederlands-Vlaams consortium van factcheckers, nieuwsmedia en onderzoekers dat zich bezighoudt met de bestrijding van desinformatie. In deze workshop gaat het over de diverse kanten van het factchecken: hoe controleer je of nieuws klopt? Welke tools gebruik je daarbij? Hoe ga je te werk? Aan de hand van diverse voorbeelden en opdrachten krijg je een kijkje in de keuken van de factchecker.
[zie ook deze blogpost]

Workshop “Slimmer zoeken in Delpher”
Met ruim 100 miljoen gedigitaliseerde pagina’s uit Nederlandse kranten, boeken en tijdschriften is Delpher.nl een ware goudmijn. Waar je meer in vindt als je verschillende zoektechnieken toepast. In deze workshop, waarbij de deelnemers zelf gaan zoeken, laat Ewoud Sanders zien hoe je het meeste uit Delpher kunt halen.

Workshop “Relevante literatuur vinden met de open Wikicite en Scholia projecten”
Wetenschappelijke literatuur vinden rond een bepaald onderwerp is voor studenten en onderzoekers binnen en buiten de universiteit een terugkerende activiteit. Helaas heeft niet iedereen toegang tot iets als Scopus of Web of Science en PubMed richt zich slechts op een specifiek domein. Scholia en Wikicite bieden een open alternatief, gebaseerd op data dat in Wikidata staat, vaak uit betrouwbare externe bronnen. In deze workshop maak je kennis met deze nieuwe kennisbron en zal je actief aan de slag gaan met het gebruik van Scholia. We zullen kijken hoe Scholia profielen maakt voor wetenschappelijke organisaties, onderzoekers, maar ook onderwerpen. Gebruik makend van Wikicite zullen we zien hoe citatienetwerken gebruikt kunnen worden om recent werk te vinden dat voortbouwt op bekend werk. Tot slot zullen we kijken hoe data toegevoegd kan worden, om analyses toe te spitsen op persoonlijke zoekopdrachten (ontbrekende informatie over artikelen, auteurs, onderwerpen, of organisaties).
Spoiler? Kijk eens naar wat er in Scholia staat over PFAS (https://tools.wmflabs.org/scholia/chemical-class/Q648037) of het zika-virus (https://tools.wmflabs.org/scholia/topic/Q202864).
[Zie ook deze blogpost]